De provincies worden in Vlaanderen meer en meer gestript van hun bestuurlijke bevoegdheden. Er is een grote druk om gemeenten te fusioneren. Ondertussen wordt er serieus nagedacht over het Vlaanderen na de Vlaamse onafhankelijkheid. Is dit een Vlaanderen met enkel een lokale en een centrale overheid? Ik kan mij daar niet tevreden mee stellen. Hier volgt deel vier.
Inleiding
In deel twee besprak ik de verschillende indelingen die als basis kunnen dienen voor het nieuwe regionaal niveau. Ik concludeerde dat de toeristische regio's de beste kandidaat zijn. Hier is nog eens een afbeelding van deze regio's:
In deel 3 werden de eerste 8 regio's al besproken: Antwerpse Noorderkempen, Antwerpse Zuiderkempen & Neteland, het Brugse Ommeland, Denderland, het Land van Gent, het Land van Rijen, Dijleland en Pajottenland & Zuidelijke Zennevallei. Samen hebben zij 26 streken.
Ik zal nu de regio's verder alfabetisch bespreken, deze blog gaat van H tot Z. Ik herhaal: per regio vermeld ik ook de streken waaruit ze bestaan. De samenstelling is niet vaststaand maar indicatief. Ik zal de regio's in vetgedrukt zetten en onderlijnen, de regiohoofdsteden onderlijnen en de streken in vetgedrukt zetten want het kan ingewikkeld worden.
Hageland
Het Hageland is een geografisch problematische regio. Het Hageland bestaat eigenlijk uit verscheidene geologische streken. Zo is de de rechteroever van de Demer in het noorden onderdeel van de Zuiderkempen en is het uiterst zuiden en oosten onderdeel van het Haspengouw. Tegelijkertijd is het Limburgse Halen wél onderdeel van het geografische Hageland maar niet het regionale (door de provinciale grens). Het Hageland is niet zozeer het Hageland op zich maar een brede regio gekenmerkt door de valleien van de Velpe, Gete en Demer.
De regio Hageland kan onderverdeeld worden in drie streken. De eerste streek is de Brabantse Zuiderkempen & Demermonding met Keerbergen, Rotselaar, Tremelo, Begijnendijk, Aarschot, Scherpenheuvel-Zichem en Diest. De tweede streek is de Brabantse Haspengouw & Getevallei met het Limburgse Halen (eigenlijk is dit oorspronkelijk een Brabantse gemeente), Geetbets, Zoutleeuw, Linter, Landen, Tienen, Hoegaarden en Boutersem. De derde streek is Centraal-Hageland & Velpevallei met Bierbeek, Holsbeek, Tielt-Winge, Bekkevoort, Kortenaken, Glabbeek en Lubbeek. De regiohoofdstad is Tienen.
Leieland
De regio Leieland komt voor het grootste deel overeen met de toeristische regio Leiestreek en met de intercommunale Leiedal en arrondissement Kortrijk. Het heet -land i.p.v. -streek voor drie redenen: (1) consistentie met de andere regio's (Demerland, Denderland, Dijleland, Maasland, Neteland), (2) verwarring zou optreden omdat dit een bestuurlijke regio geen streek is en (3) Leiestreek werd gebruikt voor het Oost-Vlaamse gedeelte van de toeristische regio dat naar de regio Land van Gent is verhuisd. Het overblijvende regio Leieland omvat het arrondissement Kortijk en een gedeelte van arrondissement Roeselare.
Deze regio bestaat uit vier streken: Land van Kortrijk (Harelbeke, Kortrijk, Kuurne en Lendelede), Grensleie (Ledegem, Menen, Wervik en Wevelgem), Bovenschelde & Land van Waregem (Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Dentergem, Spiere-Helkijn, Waregem, Wielsbeke en Zwevegem) en het Land van Roeselare & Mandelvallei (Ingelmunster, Izegem, Moorslede, Roeselare, Meulebeke en Oostrozebeke) . Regiohoofdstad van het Leieland is Kortijk.
Loonse Haspengouw & Demerland
Het Haspengouw bestaat geologisch uit twee geologische streken: Droog Haspengouw en Vochtig Haspengouw. Het woord Haspengouw verwijst naar de vroegere gouw van in de middeleeuwen die zich uitstrekte over Brabant (de regio Hageland en delen van Waals-Brabant), Loon en Luik (de regio tussen de rivieren Maas, Jeker, Mehainge en Burdinale). Het stuk dat tot de provincie Limburg behoort is de Loonse Haspengouw.
De regio Loonse Haspengouw & Demerland bestaat uit drie streken. De eerste streek is het Land van Hasselt met Hasselt, Herk-de-Stad en Diepenbeek. De tweede streek is de Fruitstreek & Truierland met Sint-Truiden, Gingelom, Heers, Nieuwekerken, Alken, Wellen en Borgloon. De derde streek is het Land van Tongeren & Voerstreek met Tongeren, Herstappe, Kortessem, Riemst, Bilzen, Hoeselt en Voeren. De regiohoofdstad is natuurlijk Hasselt.
Loonse Kempen
Het andere gedeelte van de Kempen is de Limburgse Kempen. Of moet ik zeggen, Loonse Kempen? De huidige provincie Limburg komt nagenoeg overeen met het vroegere graafschap Loon, onderdeel van het prinsbisdom Luik (dat laatste merk je nog in het geografisch typeren van de Loonse Zuiderkempische gemeenten als "Luikse Kempen"). De naam Limburg komt eigenlijk van het hertogdom Limburg in wat nu provincie Luik is.
De regio Loonse Kempen bestaat geografisch uit drie streken: Luikse Kempen (deel van de Zuiderkempen), Hoge Kempen en Lage Kempen (samen het Kempens Plateau), waarbij de eerste hoger is dan de laatste. In de Hoge Kempen werd vroeger nog aan mijnbouw gedaan. Dit vormde de streek zodanig dat de we die streek beter kennen als de Mijnstreek met als mijnzetels te Beringen, Houthalen, Zolder, Waterschei, Winterslag en Zwartberg (alle drie Genk).
De regio Loonse Kempen bestaat dus uit drie streken: de Luikse Zuiderkempen (Beringen, Ham, Leopoldsburg, Lummen en Tessenderlo) de Hoge Kempen en Mijnstreek (Genk, As, Zutendaal, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder en Zonhoven) en Lage Kempen (Bocholt, Bree, Hamont-Achel, Peer, Meeuwen-Guitrode, Opglabbeek, Overpelt, Neerpelt en Hechtel-Eksel). Regiohoofdstad van de Loonse Kempen is Genk.
Maasland
De regio Maasland is gekenmerkt een combinatie van twee landschappen: het eigenlijke Maasland met de Maasvallei en de noordelijke venige Vlakte van Bocholt of Kempenbroek met beken die naar de Maas vloeien. De Vlakte van Bocholt is eerder Kempisch dan Maaslands en hoort bij de Loonse Kempen.
Er is slechts één streek: de Maasvallei met de gemeenten Kinrooi, Maaseik, Dilsen-Stokken, Maasmechelen en Lanaken. De regiohoofdstad is Maaseik.
Land van Mechelen & Brabantse Kouters
De regio Land van Mechelen & Brabantse Kouters is een transprovinciale regio. Het beslaat twee grote subregio's: Land van Mechelen (het Antwerpse gedeelte incl. Buggenhout) en Brabantse Kouters (het Vlaams-Brabantse gedeelte). Mechelen is hier natuurlijk de regiohoofdstad. Het is verdeeld in vijf streken.
Meetjesland
Meetjesland is waarschijnlijk vernoemd naar de vele sloten en kreken in de buurt, of de vele weverijen met aan het werk meetjes (oude vrouwen). Het omvat het arrondissement Eeklo en de noordwestelijke gemeenten van het arrondissement Gent. De regiohoofdstad is Eeklo.
Ruw genomen kan het Meetjesland in twee streken onderverdeeld worden: de Meetjeslandse Kreken (Assenede, Sint-Laureins, Eeklo, Maldegem, Kaprijke en Zelzate) en de Meetjeslandse Vaarten (Aalter, Evergem, Knesselare, Lovendegem, Nevele, Waarschoot en Zomergem).
Vlaamse Ardennen
Het Scheldeland wordt opgesplitst en één regio dat hieruit voortvloeit is de regio Vlaamse Ardennen. Zoals de naam doet vermoeden verbindt het de gemeenten van de Vlaamse Ardennen. De regiohoofdstad is Oudenaarde.
De regio Vlaamse Ardennen kan in twee streken onderverdeeld worden. De eerste streek is het Land van Oudenaarde, het hart van de Vlaamse Ardennen, met de gemeenten Oudenaarde, Ronse, Kruishoutem, Zingem, Wortegem-Petegem, Kluisbergen en Maarkedal. Deze stemt min of meer overeen met het arrondissement Oudenaarde. De tweede streek is het Land van Zottegem met de gemeenten Brakel, Gavere, Zwalm, Zottegem, Horebeke, Oosterzele en Sint-Lievens-Houtem.
Vlaamse Kust
De Vlaamse kust hoeft weinig uitleg. De regio Vlaamse Kust kan in drie streken onderverdeeld worden. De eerste is de Westkust met De Panne, Koksijde en Nieuwpoort. De tweede streek is de Oostkust met Knokke-Heist, Blankenberge en De Haan (technisch gezien ook Zeebrugge maar deze hoort bij het Brugse Ommeland). De derde streek is de Middenkust met Middelkerke, Oostende en Bredene. De regiohoofdstad van de Vlaamse kust is natuurlijk Oostende, koningin der badsteden.
Waasland
Het Waasland verwijst naar de Waasgouw van vroeger en zou slaan op zompig moerasland. Er is gekozen om de originele grenzen van het Waasland te nemen (zonder de bloemengemeenten Wachtebeke en Lochristi), in tegenstelling tot de toeristische regio Waasland. Waasland is één van de kleinste regio's. De regiohoofdstad is Sint-Niklaas.
De regio Waasland heeft maar twee streken: het Land van Sint-Niklaas met Sint-Niklaas, Stekene, Sint-Gilles-Waas, Moerbeke-Waas en Lokeren en de Schelde-Durmestreek met Waasmunster, Temse, Kruibeke, Beveren en het Antwerpse Zwijndrecht.
Westhoek
De laatste regio is de Westhoek. Deze is vooral bekend omwille van de Eerste Wereldoorlog, de IJzer en het heuvellandschap. De regiohoofdstad is Ieper.
De regio Westhoek heeft twee streken, ongeveer overeenstemmend met de Regionale Landschappen: IJzervallei & Polders (Veurne, Diksmuide, Alveringem, Houthulst, Koekelare, Kortemark, Lo-Reninge en Vleteren) en West-Vlaamse Heuvels (Ieper, Poperinge, Heuvelland, Langemark-Poelkapelle, Mesen, Staden, Hooglede en Zonnebeke).
Conclusie
De laatste helft van mogelijke regio's heb ik gegeven en dat zijn de 11 volgenden: Hageland, Leieland, Loonse Haspengouw & Demerland, Loonse Kempen, Maasland, Land van Mechelen & Brabantse Kouters, Meetjesland, Vlaamse Kust, Vlaamse Ardennen, Waasland en Westhoek. Samen hebben zij 31 streken. De politieke en bestuurlijke implicaties van deze indeling in regio's en streken is voor de volgende en laatste blog.
Inleiding
In deel twee besprak ik de verschillende indelingen die als basis kunnen dienen voor het nieuwe regionaal niveau. Ik concludeerde dat de toeristische regio's de beste kandidaat zijn. Hier is nog eens een afbeelding van deze regio's:
 |
| Bron. |
Ik zal nu de regio's verder alfabetisch bespreken, deze blog gaat van H tot Z. Ik herhaal: per regio vermeld ik ook de streken waaruit ze bestaan. De samenstelling is niet vaststaand maar indicatief. Ik zal de regio's in vetgedrukt zetten en onderlijnen, de regiohoofdsteden onderlijnen en de streken in vetgedrukt zetten want het kan ingewikkeld worden.
Hageland
Het Hageland is een geografisch problematische regio. Het Hageland bestaat eigenlijk uit verscheidene geologische streken. Zo is de de rechteroever van de Demer in het noorden onderdeel van de Zuiderkempen en is het uiterst zuiden en oosten onderdeel van het Haspengouw. Tegelijkertijd is het Limburgse Halen wél onderdeel van het geografische Hageland maar niet het regionale (door de provinciale grens). Het Hageland is niet zozeer het Hageland op zich maar een brede regio gekenmerkt door de valleien van de Velpe, Gete en Demer.
 |
| Bron. |
De regio Hageland kan onderverdeeld worden in drie streken. De eerste streek is de Brabantse Zuiderkempen & Demermonding met Keerbergen, Rotselaar, Tremelo, Begijnendijk, Aarschot, Scherpenheuvel-Zichem en Diest. De tweede streek is de Brabantse Haspengouw & Getevallei met het Limburgse Halen (eigenlijk is dit oorspronkelijk een Brabantse gemeente), Geetbets, Zoutleeuw, Linter, Landen, Tienen, Hoegaarden en Boutersem. De derde streek is Centraal-Hageland & Velpevallei met Bierbeek, Holsbeek, Tielt-Winge, Bekkevoort, Kortenaken, Glabbeek en Lubbeek. De regiohoofdstad is Tienen.
Leieland
De regio Leieland komt voor het grootste deel overeen met de toeristische regio Leiestreek en met de intercommunale Leiedal en arrondissement Kortrijk. Het heet -land i.p.v. -streek voor drie redenen: (1) consistentie met de andere regio's (Demerland, Denderland, Dijleland, Maasland, Neteland), (2) verwarring zou optreden omdat dit een bestuurlijke regio geen streek is en (3) Leiestreek werd gebruikt voor het Oost-Vlaamse gedeelte van de toeristische regio dat naar de regio Land van Gent is verhuisd. Het overblijvende regio Leieland omvat het arrondissement Kortijk en een gedeelte van arrondissement Roeselare.
 |
| Schematische weergave van de regio's van de provincie West-Vlaanderen: Westhoek (groen),Leieland (geel), Brugse Ommeland (rood) en Vlaamse Kust (bruin). |
Deze regio bestaat uit vier streken: Land van Kortrijk (Harelbeke, Kortrijk, Kuurne en Lendelede), Grensleie (Ledegem, Menen, Wervik en Wevelgem), Bovenschelde & Land van Waregem (Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Dentergem, Spiere-Helkijn, Waregem, Wielsbeke en Zwevegem) en het Land van Roeselare & Mandelvallei (Ingelmunster, Izegem, Moorslede, Roeselare, Meulebeke en Oostrozebeke) . Regiohoofdstad van het Leieland is Kortijk.
Loonse Haspengouw & Demerland
Het Haspengouw bestaat geologisch uit twee geologische streken: Droog Haspengouw en Vochtig Haspengouw. Het woord Haspengouw verwijst naar de vroegere gouw van in de middeleeuwen die zich uitstrekte over Brabant (de regio Hageland en delen van Waals-Brabant), Loon en Luik (de regio tussen de rivieren Maas, Jeker, Mehainge en Burdinale). Het stuk dat tot de provincie Limburg behoort is de Loonse Haspengouw.
 |
| Schematische weergave van de regio's van de provincie Limburg: Antwerpse Zuiderkempen & Neteland (groen), Loonse Haspengouw & Demerland (geel), Loonse Kempen (rood), Maasland (blauw) en Hageland (bruin). |
De regio Loonse Haspengouw & Demerland bestaat uit drie streken. De eerste streek is het Land van Hasselt met Hasselt, Herk-de-Stad en Diepenbeek. De tweede streek is de Fruitstreek & Truierland met Sint-Truiden, Gingelom, Heers, Nieuwekerken, Alken, Wellen en Borgloon. De derde streek is het Land van Tongeren & Voerstreek met Tongeren, Herstappe, Kortessem, Riemst, Bilzen, Hoeselt en Voeren. De regiohoofdstad is natuurlijk Hasselt.
Loonse Kempen
Het andere gedeelte van de Kempen is de Limburgse Kempen. Of moet ik zeggen, Loonse Kempen? De huidige provincie Limburg komt nagenoeg overeen met het vroegere graafschap Loon, onderdeel van het prinsbisdom Luik (dat laatste merk je nog in het geografisch typeren van de Loonse Zuiderkempische gemeenten als "Luikse Kempen"). De naam Limburg komt eigenlijk van het hertogdom Limburg in wat nu provincie Luik is.
De regio Loonse Kempen bestaat geografisch uit drie streken: Luikse Kempen (deel van de Zuiderkempen), Hoge Kempen en Lage Kempen (samen het Kempens Plateau), waarbij de eerste hoger is dan de laatste. In de Hoge Kempen werd vroeger nog aan mijnbouw gedaan. Dit vormde de streek zodanig dat de we die streek beter kennen als de Mijnstreek met als mijnzetels te Beringen, Houthalen, Zolder, Waterschei, Winterslag en Zwartberg (alle drie Genk).
De regio Loonse Kempen bestaat dus uit drie streken: de Luikse Zuiderkempen (Beringen, Ham, Leopoldsburg, Lummen en Tessenderlo) de Hoge Kempen en Mijnstreek (Genk, As, Zutendaal, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder en Zonhoven) en Lage Kempen (Bocholt, Bree, Hamont-Achel, Peer, Meeuwen-Guitrode, Opglabbeek, Overpelt, Neerpelt en Hechtel-Eksel). Regiohoofdstad van de Loonse Kempen is Genk.
Maasland
De regio Maasland is gekenmerkt een combinatie van twee landschappen: het eigenlijke Maasland met de Maasvallei en de noordelijke venige Vlakte van Bocholt of Kempenbroek met beken die naar de Maas vloeien. De Vlakte van Bocholt is eerder Kempisch dan Maaslands en hoort bij de Loonse Kempen.
Er is slechts één streek: de Maasvallei met de gemeenten Kinrooi, Maaseik, Dilsen-Stokken, Maasmechelen en Lanaken. De regiohoofdstad is Maaseik.
Land van Mechelen & Brabantse Kouters
De regio Land van Mechelen & Brabantse Kouters is een transprovinciale regio. Het beslaat twee grote subregio's: Land van Mechelen (het Antwerpse gedeelte incl. Buggenhout) en Brabantse Kouters (het Vlaams-Brabantse gedeelte). Mechelen is hier natuurlijk de regiohoofdstad. Het is verdeeld in vijf streken.
 |
| Schematische weergave van de regio's van de provincies Antwerpen: Noorderkempen (blauw), Zuiderkempen & Neteland (groen) (excl. Lommel), Pajottenland & Zuidelijke Zennevallei (geel), Dijleland/Land van Antwerpen (rood),, Land van Mechelen & Brabantse Kouters (paars) (excl. Buggenhout) en Hageland/Waasland (bruin). |
De eerste streek is Mechelen zelf. De tweede streek is de Groentestreek van Duffel, Sint-Katelijne-Waver en Bonheiden (deze laatste hoort meer bij de Groentestreek dan bij het Pallieterland). De derde streek is Klein-Brabant en Vaartland met Buggenhout, Sint-Amands, Bornem, Puurs en Willebroek. De vierde streek is Noordelijke Zennevallei met Grimbergen, Vilvoorde, Machelen, Kappele-op-den-Bos en Zemst. De vijfde streek is het Land van Merchtem-Meise met Merchtem, Wemmel, Meise, Opwijk en Londerzeel.
Meetjesland
Meetjesland is waarschijnlijk vernoemd naar de vele sloten en kreken in de buurt, of de vele weverijen met aan het werk meetjes (oude vrouwen). Het omvat het arrondissement Eeklo en de noordwestelijke gemeenten van het arrondissement Gent. De regiohoofdstad is Eeklo.
 |
| Schematische weergave van de regio's van de provincie Oost-Vlaanderen: Meetjesland (blauw), Denderland (geel), Land van Mechelen & Brabantse Kouters (paars), Vlaamse Ardennen (groen), Land van Gent (rood) en Waasland (bruin) (excl. Zwijndrecht). |
Ruw genomen kan het Meetjesland in twee streken onderverdeeld worden: de Meetjeslandse Kreken (Assenede, Sint-Laureins, Eeklo, Maldegem, Kaprijke en Zelzate) en de Meetjeslandse Vaarten (Aalter, Evergem, Knesselare, Lovendegem, Nevele, Waarschoot en Zomergem).
Vlaamse Ardennen
Het Scheldeland wordt opgesplitst en één regio dat hieruit voortvloeit is de regio Vlaamse Ardennen. Zoals de naam doet vermoeden verbindt het de gemeenten van de Vlaamse Ardennen. De regiohoofdstad is Oudenaarde.
Vlaamse Kust
De Vlaamse kust hoeft weinig uitleg. De regio Vlaamse Kust kan in drie streken onderverdeeld worden. De eerste is de Westkust met De Panne, Koksijde en Nieuwpoort. De tweede streek is de Oostkust met Knokke-Heist, Blankenberge en De Haan (technisch gezien ook Zeebrugge maar deze hoort bij het Brugse Ommeland). De derde streek is de Middenkust met Middelkerke, Oostende en Bredene. De regiohoofdstad van de Vlaamse kust is natuurlijk Oostende, koningin der badsteden.
Waasland
Het Waasland verwijst naar de Waasgouw van vroeger en zou slaan op zompig moerasland. Er is gekozen om de originele grenzen van het Waasland te nemen (zonder de bloemengemeenten Wachtebeke en Lochristi), in tegenstelling tot de toeristische regio Waasland. Waasland is één van de kleinste regio's. De regiohoofdstad is Sint-Niklaas.
De regio Waasland heeft maar twee streken: het Land van Sint-Niklaas met Sint-Niklaas, Stekene, Sint-Gilles-Waas, Moerbeke-Waas en Lokeren en de Schelde-Durmestreek met Waasmunster, Temse, Kruibeke, Beveren en het Antwerpse Zwijndrecht.
Westhoek
De laatste regio is de Westhoek. Deze is vooral bekend omwille van de Eerste Wereldoorlog, de IJzer en het heuvellandschap. De regiohoofdstad is Ieper.
De regio Westhoek heeft twee streken, ongeveer overeenstemmend met de Regionale Landschappen: IJzervallei & Polders (Veurne, Diksmuide, Alveringem, Houthulst, Koekelare, Kortemark, Lo-Reninge en Vleteren) en West-Vlaamse Heuvels (Ieper, Poperinge, Heuvelland, Langemark-Poelkapelle, Mesen, Staden, Hooglede en Zonnebeke).
Conclusie
De laatste helft van mogelijke regio's heb ik gegeven en dat zijn de 11 volgenden: Hageland, Leieland, Loonse Haspengouw & Demerland, Loonse Kempen, Maasland, Land van Mechelen & Brabantse Kouters, Meetjesland, Vlaamse Kust, Vlaamse Ardennen, Waasland en Westhoek. Samen hebben zij 31 streken. De politieke en bestuurlijke implicaties van deze indeling in regio's en streken is voor de volgende en laatste blog.
Reacties