Weg met extreemrechts!

De titel zou zo uit een links bladje komen. Niets is minder waar. Het is Tom Van Grieken, de jonge voorzitter van Vlaams Belang, die die term uit het media-landschap wil schrappen. Ik ga proberen Vlaams Belang te analyseren of het extreemrechts is of niet. Heeft het nochtans zin?

Taalstrijd

De afgelopen dagen is er een taalstrijd aan de gang. Links begon ermee. "Ik ben geen racist maar..." is nu officieel op de zwarte lijst. Moslimterreur, opkuisactie, attaqueren en Islamitische Staat mag ook al niet meer. Het meest extreme is door BBC Arabië: terrorisme wordt geschrapt want "waardenoordeel". Gekker wordt het niet!

Links ratelt maar over het stigma en agressie rond die termen. Het karakteriseert het linkse denken door woorden te vervangen, schrappen of de betekenis te doen verwateren wanneer het hen niet uitkomt. Brecht Arnaert noemt het cultureel marxisme. Omdat moslimterreur te stigmatiserend is voor hun kiespubliek, moet dit onmiddellijk verbannen worden.

En dan heb je Vlaams-Belang. Net hetzelfde, maar is wel degelijk beu om als extreemrechts bestempeld worden. Om het legitieme van het illegitieme te scheiden zijn er voorwaarden nodig. Om te kunnen schrappen moet het woord niet kloppen en moet er duidelijk een intentie tot schaden zijn .

Moslimterreur

Neem als voorbeeld moslimterreur. Dit betekent dus terreur door moslims. Laten we beginnen met terreur. Voor de BBC geldt dit als waardeoordeel door zijn ambigue definitie. Het is correct dat men niet zo goed weet wat terrorisme is. De gehanteerde definities zijn het eens over drie dingen:
  1. Geweld: terreur kenmerkt zich door het ongeoorloofd gebruik van geweld om de doelen te bereiken.
  2. Angst: terreur kenmerkt zich door het demoraliseren van de bevolking.
  3. Ideologie: terroristen handelen uit een ideologie met totalitaire, radicale of extremistische trekken.
Als men de som maakt komt men tot het sleutelwoord 'ontwrichting'. Terroristen vertrekken vanuit een ideologie, gebruiken geweld om deze uit te voeren en willen angst zaaien. Maatschappelijke ontwrichting is het uiteindelijke resultaat. Het is moeilijk te ontkennen wat moslimterreur wilt. Een topman van IS reageert op het leger in onze straten: "We zagen hoe de kruisvaarderslegers zich op straat ontplooiden in verschillende bolwerken van het christendom en beloven dat die staat van alarm, die vrees en dat verlies van veiligheid zal voortduren, als God het wil". Moet er nog zand zijn?

Moslims is het tweede gedeelte van het woord. Zijn jihadisten moslims? Ja! Islam is een godsdienst met vele huisjes. De 'ware islam' als dusdanig bestaat niet. Meer zelfs, jihadisten volgen de Koran tot de letter. Zij zijn evengoed moslim als de gematigden.

Ergo, jihadisten zijn moslimterroristen en mogen zo benoemd worden, ook al wilt links dit niet.

Extreemrechts

De hamvraag is natuurlijk of Vlaams Belang extreemrechts is. Wat is dat nu eigenlijk, extreemrechts?

Net als terrorisme is er geen eenduidige definitie. Kenmerken zijn ultraconservatisme (reactionair, religieus fundamentalisme en anti-communisme), anti-democratie (autoritarisme, racisme en anti-pluralisme) en hypernationalisme (chauvinisme, nativisme en cultureel imperialisme); dat allemaal op een populistische, revolutionaire en gewelddadige wijze. Een hele waslijst.

Extreemrechts is synoniem met nazisme en fascisme, ranzige politieke ideologieën. Het etiket 'extreemrechts' is dus voldoende om als partij in een verdomhoekje te worden geplaatst, m.a.w. het cordon sanitair. Dat is nu net wat de nieuwe voorzitter wilt: uit dat doodlopend straatje geraken en als een volwaardige partij worden behandeld.

Is Vlaams Belang ultraconservatief? Vlaams Belang hecht veel waarde aan tradities, law & order, conformiteit (vooral t.o.v. immigranten) en gezinnen. In Vlaanderen lijkt dat ultraconservatief maar in de rest van de wereld valt dit onder 'normaal' conservatisme. Vlaams Belang is niet religieus fundamentalistisch maar volgt de christelijke ethiek (pro leven, contra homohuwelijk). Vlaams Belang is reactionair, het wilt de Europese Unie ontmantelen naar de staat van voor het Verdrag van Maastricht. Vlaams Belang is ook kritisch geweest voor het communisme, maar pleit niet voor een cordon rond PVDA+.

Is Vlaams Belang anti-democratie? Absoluut niet en is een voorvechter van vrije meningsuiting, gelijkwaardigheid van man en vrouw en dito democratische grondbeginselen. Vlaams Belang wilt geen autoritair regime. Het echte reden voor het cordon sanitair is racisme. Met de naamsverandering heeft men daar schoon schip van gemaakt. Vlaams Belang is niet anti-pluralistisch en respecteert de verscheidenheid aan meningen. Het is natuurlijk tegen cultureel pluralisme (alias multiculturalisme).

Is Vlaams Belang hypernationalistisch? Vlaams Belang is Vlaams-nationalistisch en separatistisch, dat staat buiten kijf. Chauvinistisch is het niet, het stelt het Vlaamse volk niet superieur en streeft naar een Europa van volkeren. Men kan ze wel welzijnschauvinisme aanwrijven, dat sociale voordelen enkel voor staatsburgers geldt. Vlaams Belang is nativistisch en verleent voorrang aan staatsburgers inzake sociale voorzieningen. Vlaams Belang is sterk anti-cultureel imperialistisch en een hevige tegenstander van het FDF, die de Vlaamse Rand wilt verfransen.

Op welke wijze wilt Vlaams Belang zijn programma bereiken? Vlaams Belang is populistisch, zij beroept zich vaak op de kleine man in de straat en poneert dat zij hun vertegenwoordigen. Vlaams Belang is geen revolutionaire partij en wilt dat bv. de onafhankelijkheid wordt uitgeroepen door het Vlaams Parlement niet door een mensenmassa. Vlaams Belang is tegen geweld om de eigen ideeën te vertolken.

Over de gehele lijn is Vlaams Belang eerder niet extreem-rechts. Wat is het dan wel?

Radicaalrechts

Als het van Tom Van Grieken afhangt is de correcte omschrijving "radicaalrechts". Maar wat is dat nu voor beest?

Er is geen duidelijke definitie van radicaalrechts in Europa. Het fenomeen is beperkt tot de Verenigde Staten. Radicaalrechtse partijen zijn daar sterk anti-socialistisch, conservatief en aanhangers van complottheorieën. Radicaalrechtse partijen zijn duidelijk gescheiden van extreemrechts. Dit is niet het profiel van de Europese partijen. In Europa is radicaalrechts synoniem met extreemrechts.

Radicaal-zijn is in het algemeen het fundamenteel willen veranderen van sociale, economische of politieke structuren op een revolutionaire wijze. Dit lijkt mij maar gedeeltelijk waar voor Vlaams Belang.

Wat men onder radicaal verstaat kan ook als extremistisch worden bestempeld. Radicaalrechts wordt ook geassocieerd met populisme, reactionair, nativisme, enz. Waar ligt de lijn dan?

Radicaalrechts is qua perceptie niet al te beter. Met de Syriëstrijders en radicalisering is de vergelijking snel gemaakt. Radicaal is op zich een bevuild begrip.

Uiterst rechts

Zonder om als extremist of radicaal te worden beoordeeld, kan Vlaams Belang als gewoon uiterst rechts bestempeld worden. De term is neutraler zonder negatieve connotatie (of dat zou zo moeten zijn).

Er bestaat geen eenduidige definitie van uiterst rechts. Uiterst rechts wordt op dezelfde hoop gesmeten als extreemrechts. Uiterst rechts kan complexloos rechtser zijn dan rechts, maar binnen de democratische lijntjes kleuren.

Conclusie

Het label van extreemrechts is eerder een waardeoordeel. Opinies die sterk afwijken van het gemiddelde worden als extremistisch bestempeld om deze te weren uit het publiek debat. Extreemrechts en aanverwanten zijn een "essentially contested concept" (in het Nederlands een wezenlijk betwist begrip) door zijn veelvuldige definities en door de vele discussies over de interpretatie en gebruik ervan.

De zogezegd alternatieven worden in de publieke opinie vereenzelvigd met extreemrechts. Zelfs al zou men deze kunnen onderscheiden, dan nog is de vraag: waar is de lijn? Wanneer is men radicaal of uiterst en wanneer is men extreem? Wat is aanvaardbaar voor de democratie en welke niet? Het is een kwestie van perceptie.

Vlaams Belang alleen kan geen kentering teweeg brengen. Het zijn politicologen, opiniemakers en consorten die de discussie op gang moeten trekken. Over extreemrechts zal er niet gesproken worden, maar wel over extreemlinks. Syriza wordt omschreven als radicaal-links. PVDA is spijtig genoeg niet bezig of zij nu extreemlinks, radicaal-links of uiterst links worden genoemd.

Men kan altijd proberen, maar het is vechten tegen de bierkaai. De anti-rechtse media zal alle registers opentrekken om Vlaams Belang te framen als extreemrechts. Het is verloren moeite, in plaats van over terminologie te spreken zou Vlaams Belang beter op inhoud focussen. Een kritische analyse over het extreemrechts karakter zou wel op zijn plaats zijn. Dit is toch het huiswerk dat ik aan Tom Van Grieken zou geven.

Reacties