Het Vlaams Belang hield een colloquium over identiteit. Deze colloquium (en de volgenden) werd aangekondigd als de herbronning. Wie dit dacht, kwam er bekaaid van af.
Sputterende ideeën
De toespraak van colloquiumvoorzitter Philip Claeys begon hoopvol. Het VB is "een ideeënpartij bij uitstek, een laboratorium van ideeën" (1:10:36). Dit is zeker waar, het VB poneerde in het verleden altijd politiek-incorrecte stellingen en analyses die revolutionair waren. Later kregen ze gelijk (en nog altijd durft links hen dat gelijk niet gunnen). Onlangs was er ophef: het 70-puntenplan zou gemeengoed zijn én uitgevoerd zijn geworden de afgelopen jaren.
De laatste jaar is deze motor van vooruitgang (wink wink) aan het sputteren. Het VB is vastgeroest in dezelfde denkbeelden. De islam, immigratie, het communautaire en de EU lijken de enige zaken die het VB relevant vindt. Als men over iets anders aan een VBer vraagt dat niet over deze onderwerpen gaat, heeft deze de kunst om het onderwerp zo om te buigen dat het wél over gaat. Dan reageert men meewarig, rolt men met de ogen en gaat men over tot de orde van de dag. Opnieuw wordt het cordon sanitair bevestigd, deze keer door hun eigen schuld.
Ik zal een voorbeeld geven. Socio-economisch zou ik niet weten welk maatschappijmodel het VB voorstaat. De gewone Vlaming betaalt volgens het VB het gelag van de besparingen, maar wat is dan het alternatief? Kritiek geven vanaf de zijlijn is makkelijk maar wat zou het VB dan wel doen? Oorverdovende stilte. Dan komt het: de sociale zekerheid moet gesplitst worden en er moet een immigratiestop komen. Socio-economisch ben ik nog altijd niet wijzer. Het VB boog de vraag om naar hun corebusiness. Hypothetisch, het VB komt aan de macht, roept de onafhankelijk uit en wonder boven wonder kan een immigratiestop houden. Zijn onze problemen nu opgelost? We weten dat er een N-VA en een PS-model is, maar wat is het VB-model? De ideeënpartij bij uitstek heeft geen flauw idee over fundamentele kwesties.
Zo was het ook bij het colloquium. Uiteindelijk draaide het niet rond identiteit maar islamisering, immigratie, belgicisme en eurofilie. Wie een diepgaande ideologisch debat had verwacht over wat identiteit, burgerschap, burgerrechten enz. nu precies inhoudt, bleef op zijn honger zitten. Aanzetten door de gastsprekers werden faliekant gemist.
Een extra probleem is dat de corebusiness van het VB één van negaties is. Hoe wordt het VB dan aanzien?
Perceptie is alles
Het probleem dat het VB heeft is één van perceptie. Tom Van Grieken weet goed genoeg dat buiten het radicale karakter van hun standpunten ook de manier van communiceren voor het cordon sanitaire zorgt.
Het VB heeft een geschiedenis van straffe boutades en vergelijkingen. Deze schoppen tegen de schenen van de goegemeente en schudden de samenleving wakker. Anno 2015 worden na het zovele rondje de uitspraken niet meer zo gepercipieerd. Links heeft de uitspraken van het VB altijd al ranzig gevonden maar ze zijn nu het pleit aan het winnen. Vorig jaar kwam hardliner Dewinter in het nieuws met de term "verbruining". Inhoudelijk correct maar voor vele Vlamingen is zo'n woordgebruik een brug te ver.
Bij het colloquium was dit niet anders. Er is al een pak gematigdere taal en dat is de verdienste van Tom Van Grieken. Zijn humoristische boutades en vergelijkingen (mijn favoriet die van de thee en de suiker) slaat wel aan. Het visualiseert zaken zonder deze te verruwen. Er is nog wel een lange weg te gaan. Anke Vandermeersch gebruikte de ongelukkige analogie van een leger zonder wapens om immigratie te typeren (2:02:32). Deze eerder vijandige, agressieve taal is in schril contrast met die van de voorzitter. Het blijft moeilijk voor een paar parlementsleden om afscheid te nemen van de Dewinter-stijl.
Zoals eerder gezegd, een ander probleem is het negatieve, pessimistische taal die het VB hanteert. In het colloquium werd identiteit voorgesteld met zaken die het niet waren: geen islamitische waarden, geen Belgische of Europese identiteit, veel te veel vreemde identiteiten. Met een uitsluitend negatieve, bijna apocalyptische taal stoot men juist mensen af, dat is basis psychologie.
Na regen komt zonneschijn stelt een spreekwoord, het VB moet dringend meer positiever uit de hoek komen. Hun voornaamste concurrent heeft dit met succes wél gedaan.
N-VA
N-VA heeft zijn verkiezingsoverwinning te danken aan het leegzuigen van het VB (noot: sommige onderzoekers betwisten dat). Kortom, de N-VA retoriek heeft iets dat ook VB-kiezers kan bekoren. N-VA is een pak gematigder dan het VB. Het is niet aangewezen dat het VB simpel copy-paste doet. Het VB is een unieke partij die een niche vervult. Zij zijn de enige echt rechtse partij.
Wat N-VA en Bart De Wever wel deed is de zaken positiever voorstellen. Inclusief burgerlijk nationalisme, het klinkt wollig maar het is beter dan het zogenaamd exclusief etnisch nationalisme van het VB. Natuurlijk is het VB niet exclusief en etnisch, het manifest herhaalt wat VB altijd al zei: iedereen welkom zolang ze willen aanpassen. De nadruk ligt bij het VB op de voorwaarden zodat de iedereen-welkom boodschap wordt vergeten. Het VB komt niet geloofwaardig over en de perceptie van exclusiviteit blijft heersen. Het VB moet dus meer focussen op de waarom van die voorwaarden en het positieve.
Bart De Wever zijn identiteitsmodel is ook een coherent blok, je kan er geen speld tussen krijgen. De Wever zijn model staat of valt met de geloofwaardigheid van zijn partij. Geen woorden maar daden verwacht de N-VA kiezer. N-VA weet dat de Vlaams-nationalistische kiezer pragmatisch heeft gestemd en ze zijn doodsbang dat deze hen afstraft door de koelkaststrategie. Dat is de achilleshiel van N-VA. Het VB kan dus inbreken in dit blok als deze de N-VA afbeeldt als woordbrekers (wat Chris Janssens ook doet in het Vlaams Parlement).
Het is de plicht van de oppositie to oppose. Het is gevaarlijk dat men wordt aanzien als een louter anti-partij. Het VB kan hier van een andere partij leren aan de andere kant van het spectrum.
Groen
Vriend en vijand moeten erkennen, Groen is de oppositiepartij bij uitstek. Na jarenlang de iets wat grijze muis te zijn, kan Groen nu volop ageren tegen de centrumrechtse regering.
Het VB is daardoor niet meer de protest- en zweeppartij bij uitstek. Groen kan de ressentimenten kanaliseren. Groen maakt de regering warm onder de voeten. Groen is desondanks qua grootte niet zo verschillend van VB. Groen heeft als boegbeeld jong geweld Kristof Calvo. Het VB heeft ook jonge talenten die ook stevig uit de hoek kunnen komen (Tom Van Grieken en Barbara Pas).
Wat Groen ook heeft is een ander alternatief. De hashtag #hetkananders groepeert dit en geeft de indruk: "Al de rest is tegen, maar wij zouden het anders doen". Zij staan qua geloofwaardigheid mijlen ver vooruit.
Het VB is een zweeppartij die slaat om te slaan. Zij hebben niet de welwillendheid van de media die elke slag uitgebreid in de media smeert. Het gevaar sluit in de radicalisering, de provocatie, de Dewinter-stijl. Slechte aandacht is niet altijd goede aandacht. De kiezer die gecharmeerd wordt door het VB kan het cordon omzeilen, maar dan moet deze ook kwalitatief topwerk krijgen, niet wanhopige uithalen naar de N-VA.
Conclusie
Ik ben ver afgedwaald van het colloquium, maar het colloquium ademt alle fouten uit het verleden: verstarring, negatief, ruw. Het VB is niet meer de ideeënpartij van weleer. Alles draaide rond een aantal kernpunten en er treed een soort tunnelvisie op. Identiteit is zoveel meer dan enkel wat het niet is!
Daardoor blijven diegene die snakken naar vernieuwing op hun honger. Meer inhoud en een betere verpakking is nodig. Als het VB niet kan bijsturen het volgende colloquium dan denk ik dat ze nooit meer boven de 10% zullen geraken.
PS: Een gemiste kans van VB is om identiteit ideologisch te kleuren. Gastspreker Timon Dias legde uit dat de Europese identiteit uit drie stromingen bestaat: christendom, de Verlichting en de Romantiek. In een volgende blog ga ik in op één van deze stromingen.
Na regen komt zonneschijn stelt een spreekwoord, het VB moet dringend meer positiever uit de hoek komen. Hun voornaamste concurrent heeft dit met succes wél gedaan.
N-VA
N-VA heeft zijn verkiezingsoverwinning te danken aan het leegzuigen van het VB (noot: sommige onderzoekers betwisten dat). Kortom, de N-VA retoriek heeft iets dat ook VB-kiezers kan bekoren. N-VA is een pak gematigder dan het VB. Het is niet aangewezen dat het VB simpel copy-paste doet. Het VB is een unieke partij die een niche vervult. Zij zijn de enige echt rechtse partij.
Wat N-VA en Bart De Wever wel deed is de zaken positiever voorstellen. Inclusief burgerlijk nationalisme, het klinkt wollig maar het is beter dan het zogenaamd exclusief etnisch nationalisme van het VB. Natuurlijk is het VB niet exclusief en etnisch, het manifest herhaalt wat VB altijd al zei: iedereen welkom zolang ze willen aanpassen. De nadruk ligt bij het VB op de voorwaarden zodat de iedereen-welkom boodschap wordt vergeten. Het VB komt niet geloofwaardig over en de perceptie van exclusiviteit blijft heersen. Het VB moet dus meer focussen op de waarom van die voorwaarden en het positieve.
Bart De Wever zijn identiteitsmodel is ook een coherent blok, je kan er geen speld tussen krijgen. De Wever zijn model staat of valt met de geloofwaardigheid van zijn partij. Geen woorden maar daden verwacht de N-VA kiezer. N-VA weet dat de Vlaams-nationalistische kiezer pragmatisch heeft gestemd en ze zijn doodsbang dat deze hen afstraft door de koelkaststrategie. Dat is de achilleshiel van N-VA. Het VB kan dus inbreken in dit blok als deze de N-VA afbeeldt als woordbrekers (wat Chris Janssens ook doet in het Vlaams Parlement).
Het is de plicht van de oppositie to oppose. Het is gevaarlijk dat men wordt aanzien als een louter anti-partij. Het VB kan hier van een andere partij leren aan de andere kant van het spectrum.
Groen
Vriend en vijand moeten erkennen, Groen is de oppositiepartij bij uitstek. Na jarenlang de iets wat grijze muis te zijn, kan Groen nu volop ageren tegen de centrumrechtse regering.
Het VB is daardoor niet meer de protest- en zweeppartij bij uitstek. Groen kan de ressentimenten kanaliseren. Groen maakt de regering warm onder de voeten. Groen is desondanks qua grootte niet zo verschillend van VB. Groen heeft als boegbeeld jong geweld Kristof Calvo. Het VB heeft ook jonge talenten die ook stevig uit de hoek kunnen komen (Tom Van Grieken en Barbara Pas).
Wat Groen ook heeft is een ander alternatief. De hashtag #hetkananders groepeert dit en geeft de indruk: "Al de rest is tegen, maar wij zouden het anders doen". Zij staan qua geloofwaardigheid mijlen ver vooruit.
Het VB is een zweeppartij die slaat om te slaan. Zij hebben niet de welwillendheid van de media die elke slag uitgebreid in de media smeert. Het gevaar sluit in de radicalisering, de provocatie, de Dewinter-stijl. Slechte aandacht is niet altijd goede aandacht. De kiezer die gecharmeerd wordt door het VB kan het cordon omzeilen, maar dan moet deze ook kwalitatief topwerk krijgen, niet wanhopige uithalen naar de N-VA.
Conclusie
Ik ben ver afgedwaald van het colloquium, maar het colloquium ademt alle fouten uit het verleden: verstarring, negatief, ruw. Het VB is niet meer de ideeënpartij van weleer. Alles draaide rond een aantal kernpunten en er treed een soort tunnelvisie op. Identiteit is zoveel meer dan enkel wat het niet is!
Daardoor blijven diegene die snakken naar vernieuwing op hun honger. Meer inhoud en een betere verpakking is nodig. Als het VB niet kan bijsturen het volgende colloquium dan denk ik dat ze nooit meer boven de 10% zullen geraken.
PS: Een gemiste kans van VB is om identiteit ideologisch te kleuren. Gastspreker Timon Dias legde uit dat de Europese identiteit uit drie stromingen bestaat: christendom, de Verlichting en de Romantiek. In een volgende blog ga ik in op één van deze stromingen.
Reacties