Beste Wim Vermeersch, klimaatverandering verdient meer nuancering en onzekerheid

De doordenker die ik nu onder vuur ga nemen is Wim Vermeersch. In een opinie vraagt hij zich af waarom mensen de klimaatsverandering niet serieus nemen, een retorische vraag die hij zelf beantwoord. Alleen beantwoordt hij de vraag niet zoals hij het bedoelde... Zijn opinie maakt duidelijk wat er fout gaat bij klimaatactivisten. Hij belichaamt waarom critici het alarmisme of apocaholisme noemen.

Psychologie voor dummies

Een artikel met als titel "We weten allemaal dat er iets gaande is met het klimaat. Waarom interesseert het ons dan niet?" om dan te beginnen met als zin "Opnieuw alarmerend klimaatnieuws deze week: "Rood alarm na hete juli", kopte De Morgen.", meer is er niet nodig om mijn punt te staven.

Alarmisten zoals Vermeersch kunnen of willen niet begrijpen dat een mens maar een beperkte hoeveelheid slecht nieuws aan kan. Al sinds de film van Al Gore hameren klimaatalarmisten genadeloos dat het Einde der Tijden nabij is. Psychologen weten dat als een persoon te veel geconfronteerd wordt met slecht nieuws deze dichtklapt.

Vermeersch ontwijkt deze reden vakkundig zodat hij en andere klimaatalarmisten zich hun hand niet in eigen boezem hoeven te steken. Het is nogal pijnlijk als men zelf oorzaak is van de apathie. Dit gebrek aan kritisch zelfreflectie zorgt er ook voor dat men de schuld in andermans schoenen schuift. De hele opinie is dan ook een rondje zwartepieten, en dan nog met een reeks onwaarheden.

Minder wetenschap? Net meer!

Het klimaat is abstract en complex, niemand ontkent dit. Dit maakt het kwetsbaar voor misbruik en manipulatie zoals Vermeersch meldt. Wederom is hier zelfkritiek op zijn plaats: is Vermeersch niet één van die actoren met andere belangen?

In een vorige opinie linkte Vermeersch klimaatverandering met ongelijkheid. Ik las in die opinie vooral een pleidooi voor meer staatsingrepen met klimaatverandering als excuus. Vermeersch is niet geïnteresseerd in de klimaatverandering, het is maar een dekmantel om zijn ideale socialistische samenleving te creëren zonder ongelijkheid. Of wat met de 1,5 biljoen dollar die elk jaar aan de klimaatproblematiek wordt gespendeerd door bedrijven en overheden? Socialisten zij-aan-zij met kapitalisten, Marx zou zich omdraaien in zijn graf.

Vermeersch hekelt ook de simplismen die in het debat heersen, en vooral hoe klimaatsceptici bijvoorbeeld een koude winter aanhalen om klimaatverandering te ontkennen. Het is grappig want een paar alinea ervoor haalde Vermeersch de supertyfoon Soudelor en nog een paar gebeurtenissen aan om zijn klimaatalarmisme te staven. Zelf geeft hij toe dat Soudelor eerder door het weerfenomeen El Niño is. Hij is dus een hypocriet die zelf een simplistisch discours hanteert.

De oorzaak van dit simplistisch discours is een welbekend fenomeen van de cognitieve psychologie. Zowel religies als klimaatalarmisten/sceptici maken misbruik van het oorzakelijk denken van de mens. Evolutionair is de mens gemaakt om de omgeving te scannen naar gevaar. Om snel te kunnen denken moest de oermens een oorzaak vinden voor veranderingen in zijn omgeving. Die afgeknakte boom, is die nu per toeval geknakt of door een mammoet? Vaak dacht de mens het laatste. Evolutie gaf geen moer of het nu correct was of niet. Het verkeerd hebben had zo goed als geen consequenties, maar fout zijn kon de oermens zijn leven kosten. Natuurlijke selectie bevoordeelde daardoor oermensen die snel conclusies trokken en oorzakelijke verbanden zagen. Daarom dat een orkaan of een strenge winter nog altijd als een oorzaak is van iets groters, niet als onderdeel van de natuurlijke variatie.

Vermeersch benadrukt ook de noodzaak voor minder wetenschap en meer verhalen. Droog cijfers opzeggen is niet voldoende, nee er moet een verhaal achter zitten. Dit ruikt naar constructieve journalistiek, journalistiek die niet meer achter feiten aangaat maar achter verhalen met een doel. Als er dus een ramp gebeurt, dan willen klimaatalarmisten focussen op het leed dat het veroorzaakte. Klimaatverandering wordt dan een verhaal van spindoctors of marketingbureaus. De inhoud van de boodschap verdwijnt en wordt vervangen door gedragswetenschappers die hun kennis misbruiken om de boodschap over te dragen. In een eerdere blog besprak ik al het gevaar van dit met betrekking tot het concept van nudging.

De klimaatverandering heeft juist meer wetenschap nodig. Wetenschap die de feiten geeft zoals ze zijn, niet de feiten geven die activisten willen horen. De Morgen berichtte hoe de VN, NASA, NOAA en zelfs Obama 2014 aanwezen als warmste jaar ooit. De rechtzetting die NASA nadien maakte werd niet gepubliceerd: 2014 heeft 38% kans om het warmste jaar ooit te zijn. Statistisch gezien heeft Obama dus 62% kans dat hij fout is. Zou iemand zijn geld inzetten als deze 62% kans heeft om te verliezen? Ik dacht het niet. Dit komt omdat men nooit exact meet, er is altijd een fout. In dit geval is er tussen 2014, 2010 en vele andere jaren een kleiner verschil dan die foutenmarge. En toch, Vermeersch haalt juli 2015 aan als warmste julimaand ooit, waarbij wederom het verschil tussen het vorig record (een schamele 0,01 °C) binnen de foutenmarge is. Ik hoop dat Vermeersch dit beseft dat zulke volksverlakkerij niet kan.

Neo-antropocentrisme en erfzonde

Vermeersch analyseert vervolgens reden twee dat zorgt dat klimaatverandering niet aux sérieux genomen wordt. Het klimaat is iets onzichtbaar, zonder gezicht. Er kan dus geen vijandsbeeld van worden gemaakt om de gemeenschap tegen op te jutten. Het kan ook niet want de vijand is volgens Vermeersch onszelf.

Het is eigen aan klimaatalarmisten om aan zelfkastijding te doen. Het was eigen aan ecologisten om ecocentrisch te denken (zie blog hierover hier). Ecocentristen zetten het ecosysteem centraal. Zij zien de mens als onderdeel van de natuur. Klimaatalarmisten hebben dit pad verlaten. Zij zijn terug antropocentristisch geworden. Klassiek antropocentristen willen de natuur domineren en kneden naar believen. De "neo-antropocentristen" zoals de klimaatalarmisten willen de natuur niet kneden, maar zij geloven wel dat de mens de natuur kan sturen. Zij geven de mens een veel te groot aandeel in de processen van de natuur. Dit denken is gekoppeld aan het oorzakelijk redeneren dat ik ervoor uitlegde, neo-antropocentristen zien in alles de mens als oorzaak. Als de mens de oorzaak is, dan kan de mens het ook oplossen.

Klimaatalarmisten proberen bijna wanhopig om de mens als zondebok aan te wijzen, op een bijna christelijke manier. Westerlingen worden geboren in zonde puur omdat ze geboren zijn in een welvarend land, welvaart op kap van het Zuiden en het milieu. Westerlingen dragen het gewicht van de fouten van hun voorouders en zijn gedoemd tot eindeloze herstelbetalingen (ontwikkelingshulp). De erfzonde is onuitwisbaar en ontkenning ervan een moreel misdrijf. Klimaatalarmisten staan dan ook zij aan zij met de paus. Groenlinks is hier extra voor vatbaar door hun diep ingebakken weg-met-ons mentaliteit.

Deze zonde kan alleen gehandhaafd worden als het waar is. Daarom dat de ideologische consensus (namelijk het is onze schuld, onze grote schuld) niet mag doorprikt worden. Debatten moeten in de kiem gesmoord worden (zoals klimaatalarmist Dirk Draulans deed) en ketters genadeloos uit de maatschappelijke kerk gegeseld worden. De wetenschappelijke consensus waarop klimaatalarmisten zich beroepen is onbestaande, meer zelfs, de woordkeuze "consensus" is een grove schending van academische deontologie. Wetenschap is geen democratie. Wetenschap is per definitie onzeker op basis van de huidige beschikbare informatie.

Zoals Steven E. Koonin, klimaatadviseur van Obama, zei: er is onder wetenschappers evidentie dat het klimaat verandert, er is evidentie dat de mens een impact heeft op het klimaat maar er is geen evidentie waar het klimaat naartoe gaat evolueren (afkoeling, hetzelfde of opwarming) noch evidentie hoe groot de impact van de mens werkelijk is. Er is nog veel onwetendheid over de werking van de oceanen, de negatieve feedbacksystemen en de validiteit van de modellen. Gebaseerd op zulke onzekerheden is het crimineel om er beleid op te baseren en zekers om het hele maatschappijmodel op zijn kop te gaan zetten.

Omdat mitigatie hoogst twijfelachtig is, kan de mens alleen aan adaptatie doen. Dat is hetzelfde wat de mens al miljoenen jaren heeft gedaan. Of om Dehaene te parafraseren: de problemen pas oplossen als ze zich stellen. En ja die zijn er. Vermeersch stelde correct in reden één dat klimaatverandering geleidelijk gebeurt. Dit maakt de mens veranderingsblind (totdat men de voor-en-na foto's bekijkt natuurlijk). Het maakte ook dat mensen lange tijd geloofde dat de wereld stationair was. In 1859 was er ongeloof dat soorten evolueerden. Anno 2015 is er ongeloof dat het klimaat evolueert. Als er dan iets verandert is men in alle staten. In de jaren 40 was de ijstijd dichtbij. Anno 2015 is er klimaatopwarming. Dit zijn simpelweg modeverschijnselen van veranderingsblindheid. Mensen hebben dan ook kortzichtig gedacht in bv. infrastructuur. Niets aan onze kusten of rivieren is op voorzien als het waterpeil stijgt. We kunnen wel dijken gaan verhogen maar dit verergert de problematiek alleen maar. De mens moet dan ook leren om met een veranderende omgeving om te gaan.

Ik pleit dan ook voor een echt ecocentrische mensvisie, de mens als een factor in het ecosysteem. Met factor bedoel ik niet dé factor of mààr een factor maar neutraal een factor. Uiteindelijk moet de mens met zijn voeten terug op de aarde komen en terug de natuurwetten respecteren: de natuur niet arrogant domineren of hoogmoedig bijsturen, maar simpelweg respecteren. Zoals alle organismen moeten wij ons aanpassen aan de natuur en niet andersom.

Apocaholisme leidt tot de socialistische heilstaat

In reden drie stelt Vermeersch vast dat de klimaatverandering overweldigt. Hij pleit voor een betere grip op onze leefwereld om terug de controle krijgen.

Vermeersch uit hier weer zijn antropocentrische angsten. Omdat de mens veranderingsblind is, kan het verandering ook niet aan. Zaken die veranderen geven mensen het gevoel dat ze de controle verliezen. Ze hebben geen grip meer op de realiteit en proberen radeloos de controle terug te krijgen. Dus mensen gaan opeens milieuvriendelijker leven, koolstofneutraal en duurzaam. Het geeft mensen een gevoel van controle terug en geeft hen gewetenrust. Door met de fiets naar het werk gegaan hebben ze hun steentje bijgedragen en kunnen ze gerust gaan slapen.

Als dit niet werkt zoeken ze naar fixers, mensen die wel weten wat ze moeten doen. Socialisten zoals Vermeersch putten uit die angsten om hun maatschappijveranderingen door te duwen. Daarom dat groenlinks altijd hamert dat niets wat de mensen doen eigenlijk goed genoeg is. Nee, de fiets nemen naar het werk is niet genoeg om de apocalyps af te wenden. De groenlinkse kerk accepteert geen simpele aflaten, niets is goed genoeg.

We blijven bestookt worden met doemscenario's. "Wetenschappers" en kunstenaars smeden een Molotov-Von Ribbentrop pact. Films en boeken van linkse makelij met een wetenschappelijk keurmerk schilderen ons een dystopie van de toekomst af. De scheiding tussen feit en fictie wordt als maar waziger. Mensen willen in de klimaathysterie geloven. Mensen leven liever in een illusie dan de werkelijkheid en instinctief zoeken naar geborgenheid en veiligheid. Apocaholisten misbruiken dat.

Het apocaholisme is een altijd weerkerend patroon: eerst gaat men de bevolking waarschuwen onder de vorm van een profetie. In de profetie is er altijd een tipping point, eentje die we natuurlijk net niet hebben bereikt. De teneur van de profetie? Ja, we hebben nog tijd om iets te doen, om het systeem te veranderen! Groenlinks geeft ons het licht in de duisternis, alleen de (puur toevallige) socialistische heilstaat biedt soelaas. Een radicale verandering van ons systeem naar communistisch model. Een sterke staat die de mens moet troosten en beschermen tegen de apocalyps, eentje die de kracht heeft om de Moeder Natuur te temmen (al dan niet met een charismatische leider). Als bonus gaat dit systeem de wereldwijde armoede, ongelijkheid, onrechtvaardigheid en andere socialistische plagen aanpakken. Het systeem wordt daarna in stand gehouden door angst want wie wil nu naar de donkere tijden keren van vroeger? En heeft de USSR van de toekomst ons niet gered?  In werkelijkheid versmacht en domineert de socialistische staat ons. De echte dystopie is niets minder dan de USSR van de toekomst zelf.

Het leugenachtige van groenlinks is dat zij altijd winnen. Mocht het blijken dat zij juist zijn, dan staat groenlinks klaar met de oplossing (want het is nooit te laat voor de groene revolutie). Mocht het blijken dat zij fout zijn, dan klopt groenlinks op de borst dat het dankzij hun is. Niemand kan naar de toekomst gaan om hun angstbeelden te verifiëren. Dit is nog het grootste gevaar van de linkse kerk.

Het is allemaal zinloos. De mens moet leren dat er zaken zijn die niet gecontroleerd kunnen worden. Het is dan ook raadzaam om niet naar de sirenenzang van linksen zoals Vermeersch te luisteren. Zij hebben altijd een verborgen agenda.

Conclusie: Klimaatverandering leidt de aandacht af van tastbare problemen

Het is makkelijk om mijn legitieme kanttekeningen weg te zetten als simpelweg ontkenning. Het is inderdaad makkelijker om zichzelf voor te doen als de persoon die alles weet. Een genuanceerd verhaal van onzekerheid verkoopt niet zo goed als het apocaholisme. Het narratieve overheerst het feitelijke. Ik weiger om daarin mee te gaan. Ik weiger om in het verdomhoekje alarmist of ontkenner geduwd te worden. Ik beroep mij enkel op de onzekerheid als eeuwige scepticus, als agnosticus, kortweg als de mondige, zelfstandige student die de universiteit van mij heeft gemaakt.

Als uitsmijter wil ik op wijzen dat al is klimaatalarmisme een grote hoax, er zijn wel degelijk echte milieuproblemen, tastbare problemen waarvoor we wel degelijk zelf verantwoordelijk zijn. Door vervuiling verstikken we langzaamaan. Habitatvernietiging en overexploitatie veroorzaakt het uitsterven van dieren en planten. De huidige niet-hernieuwbare hulpbronnen zullen ooit uitgeput zijn (ik laat in het midden wanneer). Er is een probleem van overbevolking en een gebrek aan voedsel. Kortom, de aarde is aan de limieten van zijn draagkracht. Dit zijn problemen die hoe dan ook een oplossing vergen. Ik heb geenszins klimaatalarmisme nodig als excuus.

Reacties