Terug naar donkere tijden?

Er is niet veel ruchtbaarheid aan gegeven, maar Marine Le Pen stelde voor om via een referendum het Franse volk te vragen om de doodstraf terug in te voeren. De emoties zijn nog te veel om uitgebreide aandacht aan het idee te geven, maar toch zou het een goed idee zijn om erover te discussiëren.

Wanneer?

De eerste vraag die men moet stellen: wanneer zou men deze moeten toepassen? De meest gruwelijke misdaden komen volgens Le Pen in aanmerking. Ik neem aan dat terroristen en moordenaars hoog op het lijstje staan.

Waarschijnlijk wordt de VS als gidsland genomen, als enig westers land waar de doodstraf van kracht is. Daar kunnen verscheidene misdaden worden bestraft met de doodsstraf (afhankelijk van elke staat) maar in de meeste gevallen is het enkel terrorisme en moord waarbij de doodstraf toegepast wordt .

Andere landen voltrekken de doodsstraf voor het minste. Het is bijvoorbeeld schandalig dat overspel en homoseksualiteit in islamitische landen als Saoedi-Arabië voltrokken worden (deze classificeren als "misdaden" tout court is verwerpelijk). In totalitaire regimes als China en Noord-Korea wordt de doodsstraf uitgevoerd aan dissidenten, zelfs zonder proces. Deze slechte voorbeelden kleuren de perceptie. Frankrijk is natuurlijk geen dictatuur en heeft geen rechtspraak volgens de sharia.

Een andere vraag aanleunend bij de wanneer-vraag: wanneer moet het voltrokken worden? De VS heeft hier een slechte reputatie, terdoodveroordeelden blijven jaren in de dodencel. De meeste leven elke dag in de waan dat het hun laatste kan zijn. Als Marine Le Pen de doodsstraf wilt herinvoeren, moet zij hierover nadenken. De termijn tussen vonnis en executie moet duidelijk vastgelegd zijn en de terdoodveroordeelde moet de kans krijgen in beroep te gaan. Dat is het meest humaan.

Hoe?

Dit is de meest prangende vraag: hoe wordt de terdoodveroordeelde geëxecuteerd? Anno 2015 moet dit beschaafd gebeuren op een humane manier. Als samenleving zijn we de rancuneus-sadistische gevoelens overstegen. De doodsstraf moet op een serene en pijnloze manier gebeuren.

De meest gebruikte methode in de VS is de dodelijke injectie. Het is netjes en menswaardig. Of niet? Onlangs was de executie van een terdoodveroordeelde mislukt, met alle gevolgen van dien. Het zou intellectueel oneerlijk zijn om de VS te overladen met alle zonden van de wereld. De mislukking is deels te wijten aan een embargo van Europese medische firma's. Zij hebben morele bezwaren en leveren de nodige middelen niet meer. Dit is duidelijk niet in het voordeel van de terdoodveroordeelde.

Als men dan toch dit wilt omzeilen, kan men andere methoden gebruiken. De elektrische stoel is een optie, maar deze faalt vaak en is veel te wreed. Een vuurpeloton of de galg is een optie, maar is geen prettig gezicht. Er is eigenlijk geen alternatief voor de dodelijke injectie.

Pro

Voorstanders wijzen op het afschrikwekkend effect (ook al is deze niet gestaafd). Betere argumenten zijn de puur economische: het is kostenefficiënt om terdoodveroordeelde te executeren i.p.v. levenslang te onderhouden. Het geeft ook een gevoel van veiligheid (doden kunnen geen kwaad meer berokkenen) en gerechtigdheid voor het leed van de slachtoffers en nabestaanden. Zeker dat laatste zal Le Pen motiveren om deze terug in te voeren: personen zoals Kourachi verdienen deze straf.

De semantische discussie over het gevoel van gerechtigdheid is belangrijk. Laten wij als westerse maatschappij ons nog leiden door gevoelens van "oog om oog, tand om tand"? Kijk pakweg naar onze meest gehate misdadiger (Dutroux): hoeveel zou voorstander zijn van diens executie? Zo zijn er toch wel enkele psychopathische moordenaars die nooit meer bij de maatschappij kunnen behoren, het is zinloos deze in leven te laten.

Contra

Tegenstanders wijzen op de mensenrechten, iedereen heeft het recht op leven. Dit is natuurlijk waar, maar gaat tegen het intuïtief rechtvaardigheidsgevoel. Personen die totaal geen respect hebben voor het recht op leven van een ander, of de mensenrechten in zijn geheel verwerpen, mogen deze op dat recht beroepen? Hoe universeel zijn deze rechten? Als we nog verder de ethisch-filosofische toer op gaan, moet de staat zich verlagen tot het niveau van de moordenaars? Een prikkelende gedachte, misschien zouden de mensenrechten meer ter discussie staan.

Wat als er fouten zijn gebeurd? De doodstraf is onherroepelijk. Met de regelmaat van de klok is er wel een terdoodveroordeelde in de VS die onschuldig is. Meestal gaat dit over veroordeelden die al zeer lang in de cel zitten en dus veroordeeld zijn in tijden zonder DNA, vingerafdrukken, camera's enz. Naarmate de tijd verstrijkt, de forensische en digitale wetenschap gaat vooruit. Ik heb goede hoop dat er minder fouten worden gemaakt dan in het verleden. Het kan natuurlijk nooit nul zijn, mensen maken nog altijd fouten. Een beroep zou dan ook mogelijk moeten zijn met een redelijke termijn tussen vonnis en executie.

In Frankrijk heb je ook een sterker christelijk-conservatief midden. De die-hard christenen zullen zich beroepen op de tien geboden: gij zult niet doden. Spijtig genoeg is er een vertalingsfout gebeurt en moet dat laatste 'moorden' zijn. Meeste religies accepteren de doodstraf.

Euthanasie als doodstraf?

Het meest recente voorval van "doodstraf" in België is toch wel Frank Van Den Bleeken. Deze man zit al 30 jaar in de internering wegens serieverkrachting en moord. Hij vindt dat hij psychisch lijdt en wilt zijn leven beëindigen. Dit is toch wel een opmerkelijk voorval. Levenslange internering is hier pijnlijker dan de dood. Van die kant bekeken is de doodstraf genadig.

Spijtig is er voor elke Van Den Bleeken veel meer Dutroux. Onlangs kwam 'de killer van Schoten' op tv in De Kroongetuigen. Op de leeftijd van 70 jaar slaagde deze erin om zijn begeleider neer te steken. Voor zulke gevallen was het veel beter geweest om deze man een spuitje te geven (hij heeft zelfs de doodstraf gekregen). Zulke psychopaten zijn een permanent gevaar voor de maatschappij die geen enkele kans onbenut laten om hun sadistische neigingen te botvieren op onschuldigen. Een straf had ook geen effect op zijn gedrag, sommigen zijn psychologisch niet capabel om berouw te tonen.

Conclusie

Ee zijn argumenten pro en contra de doodstraf. Dit kadert in een breed debat over hoe wij met vreselijke misdadigers moeten omgaan. Zijn onze morele rechten hoger dan ons buikgevoel van gerechtigheid? Le Pen zal veel werk hebben na 2017 (als en slechts als ze presidente is) om de Fransen te overtuigen.

Reacties