Ernstig bedreigd: het katholiek onderwijs

Het katholiek onderwijs wordt bedreigd. Dat is niets nieuws in onze seculiere maatschappij. Het gevaar is al jarenlang gekend: liberale antitheïsten en linkse multiculturalisten. Recent komt ook de oppositie vanbinnen uit bij monde van Lieven Boeve. Zijn uitspraak van de dialoogschool domineert het nieuws nu al twee weken. Bovendien komen ze zeer ongelegen, de twee aartsvijanden van het katholicisme spannen nu samen om het katholicisme te nekken. Een tweede schoolstrijd is nakende...

Inleiding

Lieven Boeve, topman van het katholiek onderwijs liet een ballonnetje opgaan. Hij ziet het katholiek onderwijs van de toekomst naar eigen zeggen als "dialoogschool". Deze dialoogschool is niet voor atheïsten of andere geloofsovertuigingen, maar voor moslims. In de dialoogschool mogen moslimleerlingen islamlessen volgen (wel nog buitenschools maar het is maar een kwestie van tijd voordat het ook binnenschools worden gegeven), mogen ze hoofddoek dragen, krijgen ze een eigen gebedsruimte en heel de klas mag zelfs op uitstap naar de moskee.

De bizarre redenering van Boeve heeft een duaal karakter dat de Zeitgeist, de tijdsgeest capteert: het postmodernisme en wat ik gemakkelijkheidshalve het "neoliberalisme" noem (in een vorige blog kapittelde ik deze term als niet-bestaand maar het is een functionele parapluterm voor heel wat kwalen). Deze twee tendensen eroderen als bijtende stoffen de fundamenten van het christendom en onze maatschappij. In deze sectie bespreek ik eerst het postmoderne zuur, de meest gevaarlijke van die twee.

Het postmoderne zuur

Boeve is volledig geïndoctrineerd door het postmodernisme. Multiculturalisme is tof, superdiversiteit is een realiteit en al wie niet eens is, is een racist (of in het geval van Joël De Ceulaer: een islamofoob). Dit gaat gepaard met het relativeren van andere cultuurvormen als evenwaardig en het zelfkastijden van de eigen cultuur. In extreme vormen kunnen we dat ziekelijk masochisme omschrijven als oikofobie.

Eenmaal men in de postmoderne bubbel zit dan begint men allerlei waanbeelden uit te braken. In een twisted vorm van "what doesn't kill you makes you stronger" denkt Boeve door een cultuurimperialistische religie voet aan de grond te laten zetten in het katholiek onderwijs dat de katholieke identiteit minder gaat verwateren en juist sterker gaat worden. Hij beseft niet dat hij hiermee de laatste nagel in de katholieke doodskist aan het kloppen is.

Het is niet 100% de schuld van Boeve. Onze maatschappij is doordrenkt van het postmodernisme en wordt al jarenlang gegijzeld door de adepten ervan: linkse menswetenschappers, linkse journalisten, linkse politici, linkse ambtenaren,... Spendeer je te lang in zo'n toxische omgeving dan begint men tekenen van het Stockholm-syndroom te vertonen. Men aapt klakkeloos de ontvoerders na en gaat hen zelfs vuriger verdedigen als de eerste de beste zeloot.  Bekeerlingen zijn altijd de grootste zeloten van hun nieuwe overtuiging.

Bepaalde moslims buiten dit genadeloos uit. Hun borderline-islam projecteert alles wat fout loopt de Ander (nooit zichzelf). Christenen, week gemaakt door wat Nietzsche omschreef als een slavenmentaliteit, absorberen die schuldaantijgingen als een spons. Ja, door nota bene in een katholieke school katholieke godsdienstlessen te geven aan een moslim die daar volkomen vrijwillig op de schoolbanken zit ben je deze aan het bekeren. Foei, stop het proselitisme pater en geef mij een uitzondering, een privilege, om niet naar uw ongelovigheid te luisteren! De pater buigt als een knipmes zodat de moslim het kwalitatief hoger katholiek onderwijs kan volgen zonder de lasten. Allemaal onder het mom van multiculturalisme, openheid, diversiteit en vrijheid van godsdienst.

Dit komt bovenop de mededeling dat katholieke hogescholen hun lerarenopleiding gaan "diversifiëren" zodat zij ook islamleerkrachten kunnen opleiden en, hoe kan het ook anders, dat deze in katholieke scholen niet-godsdienstige vakken kunnen geven. Als nota bene de Unie van Vrijzinnigen dit omschrijft als "cardiologen die hersenen laten opereren" dan is het vijf voor twaalf.

Dit is enkel mogelijk vanuit een postmoderne, identitaire, quasi-racistische opvatting dat mensen gereduceerd worden tot een groepsidentiteit (hier ras en religie) en dat anderen niet kunnen inleven met andere personen omdat deze niet tot deze groep behoren. Dit resulteert in dwangmatige soort rastellingen waarbij de klaslokaal een perfecte weerspiegeling moet zijn van de diverse samenleving en oh wee als de klas een procent minder kleurlingen heeft dan onze superdiverse maatschappij. De waarheid is te kwetsend hier: veel moslimjongeren zijn intolerante racisten die de autoriteit van een ongelovige blanke niet aanvaarden. Zij worden onhandelbaar en dan voert men een appeasementpolitiek en bevestigt men hun achterlijk wereldbeeld. En dat zegt niet alleen ik maar ook sociaal psycholoog Alain Van Hiel: "Allochtonen zijn racistischer dan autochtonen".

Natuurlijk betekent dit alles de de facto opheffing van het katholieke onderwijs, de totale zelfdestructie van de eigenheid zoals Bart De Wever zei. Antwerps bisschop Bonny moest de scherven komen ruimen en Boeve terugfluiten: voor zijn beurt gesproken, nog niets beslist. De bal is wel aan het rollen gebracht.

De "neoliberale" base

Wat in essentie antagonistisch is aan het postmoderne zuur, is de neoliberale base. Neoliberalisme is een spectrum van opvattingen waarbij de economie en voornamelijk het kapitalisme alles in ons denken gaat bepalen. Het domineert in een tijd waarin alles koopbaar is voor geld, mensen consumeren om te consumeren en geld het hoogste goed in het menselijk bestaan is.

Het duikt op waar je het niet verwacht. In een rode krant als De Morgen bijvoorbeeld, een zin geschreven door hun topcolumnist: "De islamitische 'onderwijsconsument' kan het vrije net helpen om zijn marktleiderschap te behouden." Iets minder verbazend is wat onderwijsspecialiste Ann Brusseel poneerde: "Als je het marktaandeel wil vergroten is het immers belangrijk de groepen aan te spreken die het sterkst groeien."

Daar gaat het blijkbaar om; de boekhouders bij het katholieke net denken enkel aan hun leerlingenaantallen en zijn bereid om daarvoor hun reden van bestaan op te geven. Het marktisme wordt geïntroduceerd: onderwijs wordt een marktgebeuren met leerlingen als cliënten die men naar de mond praat. Scholen zijn plekken waar klant/leerling koning is. Scholen worden gerund als bedrijven, inclusief de wereldvreemde toplaag van directeurs die elke voeling met hun lerarenkorps kwijt zijn. De trimestercijfers staan in het centrum van het prikbord: hoeveel leerlingen komen er en hoeveel gaan er? Altijd zijn er maar fusies met meer centralisering en bureaucratie onder het mom van efficiëntie.

Een directie die autoriteit uitbant (want dat maakt school niet leuk) en de rode loper uitrolt voor "mijn kind, schoon kind" ouders duwen leerkrachten in een burn-out. Anarchie heerst in de klaslokalen, het is survival of the fittest maar dan omgekeerd: slimme leerlingen worden door zwakke leerlingen weggepest. Pestkoppen gaan ofwel elkander als wolven verscheuren of spannen samen tegen de leerkracht. Algehele nivellering dreigt, directie panikeert, maar dendert gewoon verder de afgrond in. Elke leerling telt, zelfs de onhandelbare en criminele. Zulke scholen trekken als armoede aan en wanbetalers, laten zich schulden opstapelen. Iedereen kent wel zo'n school die op de rand van het morele en financiële failliet staat.

Er is een alternatief. Het katholiek onderwijs kan zijn wortels terugvinden. Om in marktistische termen te zeggen: een unique selling position verkopen als marketing. Jongeren zijn nog steeds gelovig. Datzelfde onderzoek duidde aan dat jongeren godsdienstlessen waarderen maar het christendom niet begrijpen. Hemelvaart kennen de meeste niet. Een katholiek onderwijs dat zich particulier opstelt (gericht op christelijk geïnspireerde mensen), actief het christelijk cultureel erfgoed uitdraagt en ook trots is op hun roots, zal een katholiek onderwijs zijn dat groeit. Ouders kiezen voor katholieke scholen om hun waarden en identiteit en verwachten ook dat de katholieke school hun kind christelijk vormt.

Boeve is trouwens niet de enige die "neoliberale" denkpatronen aangrijpt voor zijn zaak. Tegenstanders gebruiken het ook. "In het staatsonderwijs kost de religieuze salamiworst ons jaarlijks 300 miljoen euro.", niet toevallig een jonge liberaal die dit zei. Een grondwettelijk recht kost geld, dus schaffen we dat af. Dat is efficiënt want dan kunnen we het aan betere dingen spenderen.

Weet je wat ook geld kost? Stemrecht. Die verkiezingen organiseren, dat kost handenvol geld. Laten we eens minder vaak verkiezingen organiseren, om de 10 jaar. Dat is lekker efficiënt, bedrijven werken toch ook met tienjarenplannen? Totaal absurd maar dit is de redenatie. Als men alles reduceert tot een cost-benefitanalyse voor de staatsbegroting of de economie, dan verliest juist alles zijn intrinsieke waarde.

Onlangs kwam in het nieuws dat de uitwijzing van alle illegalen in de VS (voorstel van Trump) de Amerikaanse economie 600 miljard dollar gaat kosten. Ok dat is een smak geld. Maar is dit een argument tegen het voorstel van Trump? Op het eerste gezicht wel. Ik zal de redenatie eens ontleden: het strikt opvolgen van de wet kost de economie een smak geld, dus...? Moet de wet overtreden worden? Totaal geschift dat zelfs de wetgeving ondergeschikt wordt gemaakt voor de economie. De economie is voor de mens, de mens niet voor de economie. Het is een middel tot een doel: menselijke welvaart. Het is geen doel op zich. Economische argumenten zijn niet valide om wetten te overtreden of grondwettelijke rechten af te schaffen. Een liberaal zou juist die redenering sterk aan de kaak moeten stellen.

De manager-bestuurder, liefst onder de vorm van een geleerde prof, is nog zo'n idee uit de "neoliberale" koker. Weg met de ideologie, laat ons leiden met pure ratio. Onzin, zei ik toen Michel Maus een technocratische partij wou oprichten. Men kan zaken efficiënter maken maar stel niet dat dit niet ideologisch gekleurd is. Ideologie gaat over keuzes maken en elk van de drie hoofdstromen (socialisme, liberalisme en conservatisme) maakt een ander. Welke keuze de goede is, weten we pas achteraf wanneer het al veel te laat is. What-if scenario's bedenken zijn vijgen na Pasen.

Sommige opinies verschijnen net wanneer ze nodig zijn. Deze week gebeurde het in De Morgen met de opinie van economiefilosoof Rogier De Langhe. Hij zegt exact wat ik denk: de standaardisering, het doorgedreven efficiëntiedenken, het maakt de mens kapot. Het probleem is ook dat mensen werk opvatten als enige manier zien om zich in te zetten voor de maatschappij, hun leven zin te geven én om erbij te horen. Diegene die geen werk vindt, valt niet alleen financieel maar ook sociaal uit de boot. Ik merkte dit zelf toen ik het voorstel van Groen om werkloosheidsuitkering te geven aan mensen die zelf ontslag nemen, verdedigde. Je mag luilakken en profiteurs niet belonen, klonk het bij een aantal Twittervolgers, en wie ontslag nam is geen harde werker (hoe slecht de baas ook mag zijn, of hij werd ter plekke heilig verklaard). De ontslagnemende werknemer is een paria. [Dat waren trouwens dezelfde soort mensen die flexibiliteit vooral voor de werkgever zien met minder bindende arbeidscontracten en soepelere ontslagregelingen.]

Het meest opvallende aan het betoog van De Langhe is de rol van de vakbond hier: de vakbond heeft via verworven rechten mensen gekluisterd aan hun job. Extreem restrictieve ontslagregelingen binden werkgever en werknemer aan handen en voeten vast, waardoor de have not's uit de boot vielen. De automatische index als motor van sociale vooruitgang doet ons vergalopperen in een vicieuze (niet virtueze) cirkel van stijgende arbeidskosten die alsmaar dient gecompenseerd worden door meer efficiënte werkkrachten. Werklozen geraken niet aan werk en na 30 jaar smeken mensen om hun pensioen.

Maar we denken te vaak "neoliberaal". Cijfers moeten kloppen, ongeacht de menselijke kosten. We moeten besparen om de 3% begrotingsdeficit niet te overschrijden. Een totaal arbitrair geval maar een stok waarmee de EU ons kan slaan. De logica, miljoenenboete opleggen aan een land met chronisch geldtekort, is totaal krankzinnig. Iedereen denkt "neoliberaal", dus dat is normaal.

Weg met ons het katholiek onderwijs!

Even terug naar het katholiek onderwijs. De ballonnetjes van Boeve komen zeer ongelegen, het zwaard van Damocles hangt boven het hoofd van het katholiek onderwijs. As we speak wordt de grondwet herbekeken in de Commissie voor de Herziening van de Grondwet. De uitspraken van Boeve staan niet los van deze commissie en zal ik dan ook bespreken.

Liberalen willen een volledige scheiding van kerk en staat, een doorgedreven laïcisering en een einde aan verplicht godsdienstonderricht in het onderwijs. Er moet een zogenaamd LEF-vak (Levensbeschouwing, Ethiek en Filosofie) in de plaats komen dat leerlingen tot burgers omvormt. Religieuze waarden overbrengen mag niet.

Ook in Nederland gaan er stemmen op. De christelijke privileges moeten op de schop. Christelijke scholen zijn niet meer van deze tijd klinkt het. Waarom trekken liberalen en multiculturalisten nu ten strijde tegen het katholiek onderwijs? Waarom riskeren zij een schoolstrijd 2.0? En welke drogredenen gebruiken ze hiervoor?

Pluralistisch paternalisme

Een eerste drogreden is wat ik noem het "pluralistisch paternalisme". "Religieuze burgers moeten zich niet afzetten tegen staatsneutraliteit maar ze, zelfs uit eigenbelang, verdedigen." stelt Patrick Loobuyck, bedenker van LEF. Dat staatsneutraliteit noodzakelijk is voor het goed functioneren van onze maatschappij, staat buiten kijf. Ik waarschuwde wel dat neutraliteit een aantal paradoxen creëert zodat neutraliteit zichzelf vernietigt.

Alleen bestaat die neutraliteit al! Alle erkende godsdiensten mogen confessionele scholen inrichten. In gemeenschapsscholen mag de leerling zelf kiezen welk godsdienstonderricht deze krijgt: confessioneel of vrijzinnig. Is het dan in het eigenbelang van gelovigen dat onder het mom van neutraliteit dit wordt afgeschaft? Nee toch! Dit is een pure uiting van paternalisme tegenover gelovigen.

Sommige voorstanders van het LEF-vak zijn vaak niet zo pluralistisch als ze lijken. Deze hoofdredactrice van Knack Weekend bijvoorbeeld: "Het LEF-voorstel van Patrick Loobuyck lijkt me zeer geschikt. Wie dat weigert, moet zijn eigen boontjes doppen, verliest subsidie en kan geen officieel diploma afleveren." Het klassieke paternalistische instrument - de stok - wordt bovengehaald. Wie zich niet neerlegt bij de "vrijzinnigen", moet maar voelen. Dit gaat niet om pluralisme maar klassiek antitheïsme in een totalitair sausje. Het is zulk denken dat het regime van Stalin motiveerde om geestelijken te vervolgen en te vermoorden. Religie is dan wel het opium van het volk maar antitheïsme is het vergif.

Dat een burgerschapsvak nodig is, zal ik niet ontkennen. Maar Verlichtingsadepten zoals Loobuyck definiëren burgerschap als zijnde liberaal en humanistisch. Het dient om liberale waarden over te brengen maar tegelijkertijd worden godsdiensten enkel op een beschrijvende manier besproken worden. Hoe kan neutraliteit - overheid weet niet wat goed leven is - rijmen met het expliciet aanleren dat een goede burger een humanist is? Loobuyck moet de paradox die ik hier besprak al aanvoelen: de overheid moet wel degelijk een objectieve uitspraak maken wat goed leven is. Dan is er enkel nog de kwestie van de inhoud ervan.

Voor mij hoeft dit niet enkel humanistisch zijn. Naast de Verlichting is het judeo-christendom en de Romantiek de basis van onze Europese cultuur. Het huidig katholiek onderwijs heeft als taak dit christelijk cultureel erfgoed over te brengen en dit wordt massaal geapprecieerd. Loobuyck zijn pleidooi van LEF gaat dus tegenin de wens van de meerderheid van de ouders (paternalisme!). Een burgerschapsvak kan dus niet enkel beschrijvend zijn maar moet eveneens waardenoverbrengend zijn. Deze waarden mogen zich niet beperken tot het humanistisch luik maar moeten ook joods-christelijke en romantische waarden zijn.

Ik wil ook benadrukken dat een cultuur als de onze niet uit de lucht is komen vallen. Het is een evolutie, van steeds rijper wordende geesten. Bijvoorbeeld ons secularisme komt niet enkel uit de pen van een humanist maar is ook de vrucht van een proces van trial-and-error. Naast Spinoza, Erasmus en Locke waren er ook christelijke proto-secularisten: er was Gelasius I met zijn tweezwaardenleer, Luther met zijn tweekoninkrijkenleer (PS Luther is de inspirator van het Amerikaans secularisme) en er was "Cuius regio, eius religio" na de verscheurende godsdienstoorlogen. Het is evenzeer een history trip. Dit dwingt burgerschap te embedden in de geschiedenislessen en/of deze beiden vakken te versmelten tot één geheel.

Als laatste zou ik nog één aspect van de vakken burgerschap willen bespreken. Volgens de LEF-bedenker Loobuyck moet zulk vak neutraal gegeven worden. Rik Torfs is correct door te stellen dat neutraliteit niet bestaat. Het is iets dat men kan benaderen maar nooit kan bereiken. Een vak als burgerschap kan trouwens niet neutraal gegeven worden. Het is geen droge leerstof als wiskunde waar het antwoord ofwel juist of fout is. Rik Torfs is correct dat de manier waarop Loobuyck LEF voorstelt neigt naar indoctrinatie. Een in essentie existentiële vraag als wat een burger is, kan je vanuit een humanistische, joods-christelijke of romantische invalshoek antwoorden. Het enkel "foute" antwoord is als men buiten de lijntjes kleurt. Mijn 100ste blog stond in teken van het concept grenzen. Ik heb toen het oude concept adiophora van Erasmus bovengehaald: wat is fundamenteel van ons burgerschap en wat niet? Gelijkheid van man en vrouw vind ik essentieel maar euthanasie weer niet (en daarom steun ik het recht op euthanasie niet, zoals voorgesteld door Elchardus, zie verder). Radicale ideeën moeten kunnen, maar geen extremistische. Op basis van dat kan men kinderen en jongeren leren wat het betekent een Vlaamse burger te zijn.

Wat ik altijd positief heb gevonden aan godsdienstlessen, is dat deze kan vertrekken uit de persoonlijke overtuigingen of ervaringen van de leerkracht. Elke godsdienstleerkracht is anders en zal leerstof anders kaderen. Dit is niet neutraal maar het geeft een ongelofelijke meerwaarde dan puur het handboek te volgen. Het geeft ook mogelijkheid tot debat of zelfreflectie en dat zie ik minder in het LEF-vak van Loobuyck.

[Als uitsmijter wil ik de lezers een uitermate grappige en ironische passage van Loobuyck niet onthouden: "De levensbeschouwelijke vakken horen niet in een grondwet. De grondwet zegt niets over biologie, aardrijkskunde, geschiedenis, zelfs niet over taalonderwijs..." om daarna een vak burgerschap en diens inhoud te verankeren in de grondwet. Iets zegt mij dat Loobuyck niet weet wat hij zelf wilt.]

Islamisering

Een tweede drogreden is de islamisering. De grote aanwezigheid van de islam dwingt tot aanpassen van de grondwet, aldus Mark Elchardus. Dat hoor ik nog: de grondwet als instrument tegen de radicalisering. Het kind met het badwater gooien, noemde CD&Ver Servais Verherstraeten dit terecht.

Het is uitermate onzinnig om de problematiek van een godsdienst (de islam) via de grondwet te moeten oplossen. Want welke dienaren van erediensten zijn ongeschoold? De islamitische. Welke godsdienstlessen bemoeilijken integratie? Waar is er geen probleem mee? Al de andere levensbeschouwingen.

Het is wel een toonbeeld van hoe de islam een impact heeft op onze samenleving. Op 6 mei was het 13 jaar geleden dat Pim Fortuyn, een "islamofoob", werd vermoord. In 2012 naar aanleiding van de 10-jarige stervensdag van Fortuyn ontviel PvdAer Marcel 'Fortuyn is een minderwaardig mens' van Dam de volgende quote:
"Hij maakte mensen bang voor de islamisering van de samenleving, terwijl dat gewoon onzin is. Het is onmogelijk voor een minderheid van vijf procent van de bevolking, die bovendien vooral bestaat uit de onderklasse, om de meerderheidscultuur te bedreigen."
Dit geeft een wrange nasmaak, na de aanslagen op Charlie Hebdo, Parijs en Brussel en al het leed dat deze vijf-procenters hebben veroorzaakt in Europa. Zie ons nu ook zoals Boeve en Elchardus als een volleerde dhimmi aanpassen aan deze religie, tot en met de grondwet toe. Ik zie radicalisering niet als een grondwettelijk probleem of een samenlevingsprobleem maar als een exclusief probleem van en met de islam. Stop dan ook het gelul en los het islamprobleem op!

Elchardus, de huisideoloog van de sp.a, wilt dat de grondwet specificeert dat legale discriminatie tegenover eender wie niet mag (ga ik nu niet op in), het recht op abortus en euthanasie vrijwaart (zo fout maar kan ik nu ook niet op ingaan), dat dat dienaren van erediensten een door de overheid erkende opleiding hebben genoten (interessant in deze discussie maar niet essentieel), dat de opvoeding van de school de individuele levensbeschouwing moet respecteren en dat de leerplicht voor godsdienstonderricht wordt afgeschaft. Deze laatste twee ga ik wel bespreken.

De oproep van Elchardus om respect voor de islam te verankeren in de grondwet staat trouwens haaks op de epifanie die hij heeft gehad over de islam. Beseft Elchardus niet dat hij hiermee juridische jihadisten een tool geeft om scholen te vervolgen? Exit katholieke scholen als één moslim het gevoel krijgt dat het katholiek project van die school zijn islam niet respecteert. Exit evolutieleer in de biologieklas als dit haaks staat op het achterlijk creationisme van de islam. Exit kruistochten tijdens de geschiedenisles als er suggesties wordt gemaakt dat dit de respons was van islamitische agressiviteit en jihad. Dit opent de doos van Pandora voor ongebreidelde islamisering en censuur.

Zijn tweede voorstel, de afschaffing van de leerplicht van godsdienstlessen, is iets dat ik toejuich, als en slechts als dit vervangen wordt door de verplichting van burgerschapslessen onder de vorm van cultureel geschiedenisonderricht zoals ik eerder besprak. Elchardus geeft mij zelfs gelijk:
"Mocht men waarden toch expliciet formuleren in de grondwet, dan is het belangrijk ze niet te poneren als beginselen, maar als besluiten. Waarden als bijvoorbeeld 'vrijheid', 'gelijkheid', 'broederlijkheid' werden niet geopenbaard, maar zijn de vrucht van ervaring. Zij zijn het besluit dat werd getrokken uit de ervaring dat het leven en het samenleven beter is, waardiger is, meer mensen gelukkig maakt, als we de vrijheid van de individuen en de gelijkheid van de mensen erkennen en als we we een samenleving ook beleven als een gemeenschap van broeders en zusters. Als we waarden expliciet in de grondwet formuleren, moeten we dat doen als de vrucht van ervaring, niet van openbaring en zelfs niet van traditie."
Ik vergeef Elchardus dat hij niet realiseert dat tradities het product zijn van ervaringen (sommige al meer versteend dan de andere) en eigenlijk synoniem van elkaar zijn. De liberale ervaring die hij beschrijft is een traditie geworden, eentje die iedereen koestert. Het is ook hier dat burgerschapslessen kunnen "geneutraliseerd" worden: ongeacht de geloofsovertuiging, de ervaring leert ons hoe onze manier van burgerschap tot meer welvaart en geluk heeft geleid en dat eenieder die zich Vlaming noemt, deze dient te onderschrijven.

Ik steun nog het meest de tussenkomst van Tinneke Beeckman: "Niet God, maar alleen de mens creëert de geldende wet in de samenleving". Eerst burger, dan gelovige, that's the key to success. De N-VA heeft dat goed verstaan. Friemelen aan de grondwet, dat is gevaarlijk. Een paar burgers wat laten keuvelen, dat is gevaarlijk. Eindelijk godsdienstvrijheid ondergeschikt maken aan de wet, dàt is wat we nodig hebben. "Niemand kan zich op grond van religieuze of levensbeschouwelijke motieven onttrekken aan de geldende rechtsregels of de rechten en vrijheden van anderen beperken", meer hoeft het niet te zijn. En voor de volledigheid, enkel als de wetgever expliciet ruimte voorziet in de wet voor religieuzen om af te wijken, dan mag deze zich beperkt onttrekken van de rechtsregels. Al de rest niet. Basta.

Privatisering

Een derde drogreden is het valse dilemma tussen privé en publiek. Steevast komt er vanuit liberale hoek (ook Jean-Marie Dedecker) de opwerping dat religie in de privé-sfeer dient geduwd te worden en absoluut niet meer gesubsidieerd of grondwettelijk verankerd dient te worden.

Zelfs Burkiaanse conservatief en voorvechter van de Vlaamse identiteit Bart De Wever stapt mee in die logica: "Religie heeft in een verlichte, seculiere samenleving haar plaats, maar is een privéaangelegenheid waar men respect voor moet opbrengen." Het past binnen zijn inclusief nationalisme en scheiding tussen publieke en private identiteit, religie is dus een privé-zaak. Het kan dan ook niet anders dat Bart De Wever eveneens vindt dat godsdienstonderwijs afgeschaft worden. Het feit dat hij zowel via die opinie en een tweet zijn onvrede uit, bewijst het tegendeel. Dus wat is het nu? Ik ben trouwens niet de enige die dit afvraagt.

Bart De Wever is een intellectueel zwaargewicht en weinigen zullen hem inhoudelijk durven weer te leggen uit angst op hun bek te gaan. Het vergt dan ook ballen om te stellen: Bart De Wever is fout. Of beter gezegd: hij verwoordt zich niet goed. Daarom maakt hij op het eerste gezicht rare kronkels.

Religie is een privéaangelegenheid, correct. Men vergeet wel vaak dat het katholiek onderwijs onderdeel is van het vrij net en in casus dus privéscholen zijn. Wie daar zit, kiest vrijwillig om zichzelf te laten onderdompelen in het katholiek project van die school (hoe verwatert deze nu ook moge zijn). Wat liberalen en Bart De Wever willen, kan dus nooit toepasbaar zijn op het katholiek onderwijs.

Inclusief en het bannen van religie uit de publieke sfeer is ook een kanjer van een contradictie. Men kan niet enerzijds inclusief zijn en alle gelovige mensen schofferen. Men kan niet enerzijds de katholieke identiteit vurig verdedigen en anderzijds de publieke sfeer seculariseren. Bart De Wever dient eens voor zichzelf uit te maken wat de Vlaamse identiteit is:

  • Optie 1: de Vlaamse identiteit definiëren als zijnde verlicht en het katholiek onderwijs afschaffen (dus volledig conform de liberalen en antitheïsten).
  • Optie 2: de Vlaamse identiteit definiëren als iets christelijk en een particularistische houding op nahouden met christelijke privileges in de publieke sfeer (exit universalisme en secularisme van de Verlichting) maar niet voor andere godsdiensten.
  • Optie 3: de Vlaamse identiteit definiëren als iets fluïde dat zich aanpast aan de hedendaagse demografische verhoudingen (lees: migrantenpopulatie) en deze openstellen voor andere identiteiten (met name de islamitische identiteit) en de katholieke erfenis als iets voorbijgestreefd beschouwen (dus volledig conform links).

Wat financiering betreft, moet het vrij onderwijs desondanks worden gesubsidieerd. Dit is puur cijfermatig: de meeste leerlingen gaan naar het vrij onderwijs en zonder financiële steun van de staat gaan deze failliet. Sinds de schoolstrijd krijgt bijvoorbeeld al het onderwijspersoneel, ongeacht deze lesgeeft in het vrije of officiële net, een ambtenarenloon -en statuut. Er werden wel voorwaarden aan gekoppeld, het officieel en vrij onderwijs zijn bijvoorbeeld gebonden aan dezelfde leerplannen.

Vaak worden deze subsidies door radicale liberalen, humanisten en antitheïsten misbruikt. Zij willen deze subsidies afpakken van scholen die naar hun mening buiten de lijntjes kleuren. Godsdienstonderricht is voor sommigen al buiten de lijntjes kleuren, Ann Brusseel van Open VLD stelde "Godsdienst is niet de kerntaak van het onderwijs". Toen aartsbisschop De Kesel een uitspraak maakte over euthanasie, vroeg ik mij af of een katholieke instelling nog wel katholiek mocht zijn. Blijkbaar is het antwoord nog steeds nee.

Het enigste verschil tussen de twee netten is nu net godsdienstonderricht: in het officieel onderwijs is deze verplicht en heeft de leerling keuze tussen de verschillende erkende godsdiensten, in het vrij onderwijs is deze verplicht en heeft de leerling geen keuze en volgt deze het godsdienstonderricht conform het confessioneel karakter van de school (maar wel de keuze om naar een ander school te gaan). Als men godsdienst wilt afschaffen, dan schaft met de twee netten af. Open VLD moet daar ook eerlijk voor uit komen.

Godsdienstleraren worden ook gefinancierd door de staat, met de schoolstrijd kregen godsdienstleraren een dubbel statuut: inhoudelijk vallend onder het canoniek recht maar uitbetaald door de overheid. Dit was voor praktische redenen: er is dan geen onderscheid tussen confessionele en non-confessionele leraren. Door deze gelijkschakeling werd het conflict ontzenuwt. Als Open VLD suggereert dit af te schaffen, wilt dat zeggen dat ze godsdienstleraren institutioneel willen discrimineren (wat dan weer tegen de grondwet is).  Het is gevaarlijk om aan dit moeizaam verworven compromis te raken. Is dit een schoolstrijd 2.0 waard?

Er valt natuurlijk iets te zeggen over het officieel onderwijs. Misschien hoeft godsdienstonderricht daar niet verplicht te zijn. Het blijft evenwel belangrijk dat leerlingen een vorm van waarden aangeleerd krijgen en daarmee kom ik terug op de burgerschapslessen. Burgerschapslessen (mét inbegrip van de joods-christelijke en romantische aspecten van onze identiteit) worden dan verplicht en verder godsdienstonderricht vrijwillig en geprivatiseerd. Dit is een compromis dat voor iedereen te verteren is.

Segregatie

Liberalen maar vooral multiculturalisten vallen het katholiek onderwijs aan wegens het vermeend segregerend karakter. "Religieuze apartheid", zeggen ze. "Een onderwijssysteem dat vandaag te veel verdeelt in plaats van verenigt" zei een ander. "Op school is geen plaats voor hokjesdenken. De klas is de ideale plek om samen het gesprek aan te gaan", klinkt het oh zo wollig. Mijn persoonlijke favoriet: "Onze samenleving vraagt nu om een onderwijsbestel dat de sociale cohesie en integratie bevordert en de kloof tussen kansarme en kansrijke leerlingen verkleint." Bewijs hiervan is er niet, integendeel, maar fact-free opinies rondstrooien is eigen aan de postmoderne bedriegers. Hoe komt dat links en liberaal-rechts zo geobsedeerd zijn met segregatie?

De liberalen grijpen naar privatisering (zie boven). De socialisten grijpen naar juist meer collectivering. "Er moet er wat mij betreft ook in elke school, ongeacht het net, voor zij die dat willen ruimte zijn voor àlle vormen van levensbeschouwing... Het is toch de bedoeling om religie en levensbeschouwing weg te trekken uit de achterkamertjes van kerk, moskee, tempel en internet. De school kan en moet echt de spil worden van een buurt, wijk, dorp of stad.", stelde Caroline Gennez.

Links ziet de school nog altijd als hét sociologisch laboratorium. Scholen moeten elk maatschappelijk probleem oplossen. Dit maakt het takenpakket van de leerkracht zo omvangrijk dat deze in een burn-out wordt geduwd. Links vertrekt vanuit een etatistisch beeld van een maakbare mens met de staat als social engineer. Ongebreidelde immigratie was ook een sociologisch experiment van links en bracht problemen op, maar de social engineer dacht dat dit alles zou oplossen. Niet dus.

De sirenenzang van links krijgt ook weerklank bij rechtse stemmen. Op Doorbraak stelde Karin Dedecker dat zij liever de dialoogschool dan de shariaschool had. Dit is bijna identiek aan de redenering van Gennez. Zoals ik al zei bij het deel van de islamisering: radicalisering is een exclusief islamitisch fenomeen; als het probleem de islam is, los de islam op en slachtoffer andere religies niet op het godsdienstvrijheidaltaar.

Het is juist dit dat mij in deze discussie het meest tegen de borst stuit. De acties van enkele extremisten van één enkele religie resulteren in de collectieve bestraffing van alle religies. Wat heeft een katholiek misdaan dat zijn katholieke scholen moeten worden omgevormd tot dialoogscholen, dat zijn godsdienstonderricht moet veranderen in een droog LEF-vak, dat men de financiering van het katholiek onderwijs wilt afschaffen? Niets! Men is enkel verantwoordelijk voor de eigen acties, niet die van anderen, collectieve bestraffing is niet rechtvaardig. Gelijkheid wilt niet zeggen dat men ongelijke zaken gelijk dient te behandelen, dat is niet rechtvaardig. In een tijd waarin universalisme de norm en discriminatie (handelen naar verschillen!) taboe is, is er dringend nood aan particularisme.

Conclusie

Het katholiek onderwijs wordt bedreigd door het postmodernisme en het "neoliberalisme". Drogredenen worden gebruikt om het af te schaffen: lessen burgerschap, privatisering en social engineering. Dit is allemaal door één fenomeen: de islamisering, de ongebreidelde demografische transitie in onze steden naar monocultureel islamitisch, het latent extremisme dat aanwezig is in de moslimgemeenschap en de appeasementpolitiek die men voert, ten koste van de eigen cultuur.

Eigenlijk is de islam niet het probleem. De islam zou absoluut geen ideologische (fysiek is iets anders) bedreiging mogen zijn. Al die LEF-lessen, grondwetshervormingen en tutti quanti zijn geen probleem mocht we niet capituleren aan het postmoderne zuur, die ons identiteit belachelijk maakt, en de neoliberale base, die waarden enkel in termen van geld uitdrukken. Of zoals Gerard Bodifée zei:
"De problemen liggen niet bij de moslims, maar bij de katholieken - die hebben moeite met hun eigen identiteit en de elementaire kennis over hun godsdienst ontbreekt meer en meer. We zijn het katholicisme in dit land kwijtgeraakt, en op een katholieke school zal je het niet terugvinden. Katholieken moeten weer trots worden op hun geloof. Moslims komen er gewoon voor uit, dat moeten we als christen ook doen."


Reacties